BOLU - DÖRTDİVAN

İlçemiz Karadeniz bolgesinin Bati karadeniz kesiminin şirin ili Bolu ili hudutları içerisindedir.

      Bolu topraklarının doğu kısmını kaplayan Dörtdivan İlçesi, daha önceleri Gerede İlçesinin bir nahiyesi idi. Güneyden Ankara'nın Çamlıdere İlçesi, doğudan Gerede İlçesi, Kuzeyden Yeniçağa İlçesi, Batıdan Bolu Merkezi, güneybatıdan Kıbrısçık İlçesi ile komşu ve sınırlıdır. Dörtdivan İlçe merkezinin yerleşim alanı 6.278 dönüm, köyleri ile birlikte yüzölçümü ise 79.268 (284 km2)dönümdür. İlçenin rakımı 1167 m.dir.

      Kuzey Anadolu Sıradağları, Ilgaz Tepesinden batıya doğru ikiye ayrılarak uzanırlar. Bu sıradağların güney kolu ilçenin güneyinde Ankara ile Dörtdivan tabii sınırını çizer. Doğu batı doğrultusunda uzanan bu sıradağlara Benli ve Kütüklü adı verilir. Bu sıradağların devamın teşkil eden Köroğlu dağları da ilçenin batı güneyinden hafif bir yay çizerek kuzeye doğru uzanırlar ve ilçenin batı tabii sınırını çizerler. Bu dağların en yüksek tepesi Köroğlu Tepesi olup,2499 m.dir. Köroğlu dağları volkanik dağlardır. Dörtdivan ilçesi genelde ovalıktır. Bu nedenle de yerleşim yerleri birbirine çok yakındır.

      Dörtdivan ilçesinden Köroğlu Dağlarının doğu yamacında iki kol halinde çıkıp Dörtdivan Ovasında birleşen Gerede Ovası ortasından batı-doğu doğrultusunda akan Çankırı topraklarından sonra Zonguldak topraklarından Filyos Çayına karışarak Karadeniz’e dökülen Ulusu adı verilen akarsuyu vardır. Bu akarsu Sorkun, Yalacık ve Düğer dereleri ile beslenmektedir.

      Son nüfus sayımına göre Dörtdivan'ın ilçe merkezinin nüfusu 2790, köyleri ile birlikte toplam nüfusu 13.499 kişidir.Merkez nüfusu son sayım verilerine göre 3.200 adet koyu ile birlikte 9.500 civarındadır. 1970 li yıllarda nüfusu 24.000 civarında iken büyük şehirlere yoğun göç nedeniyle düşmüştür.En büyük neden sanayi yatırımının bulunmaması ve ekilen arazilerin yeterli olmamasıdır.

      Dörtdivan ilçemizin iklimi , ne deniz ikliminin ne de İç Anadolu'nun karasal iklimine aynen uyan bir iklim özelliği taşır. Her iki iklimin arasında geçiş alanıdır. Yazları serin, kışları soğuk geçer. Kış ayları daha ziyade kar yağışlıdır. En fazla yağmur ilkbahar aylarında yağar.

---

 TARİHÇE:

      İlçemizin tarihçesi çok eskilere dayanmakta olup, 1074-1076 yillarinda Dortdivan, Oğuzların kayi boyu ile iskan edilmistir. Oguzlar yerlestikleri bu yerlere orta asyadaki anayurtlarindaki kabile ve yer isimlerini vermislerdir.

"Adakinik, Duver, Bunus,Adakoy, Dulger, Gobuler, Hacetler, Kuruca ve Ortakoy vb."

      Selcuklu Sultani Meliksah, 1077 yılında Kutalmışoğlu Süleyman Beyi gorev verdiginde; Kutalmis oglu suleyman bey kizil irmak ile istanbul bogazi arasindaki topraklara bir milyon turk (yuzbin cadir) yerlestirmistir.

      Anadolu Selçuklu Devletini kurulduktan sonra Gerede, Dörtdivan havalisi, Anadolu Selçuklularının himayesinde bulunuyordu. 1197'de I. Alaaddin Keykubat zamanında Dörtdivan'ın kurulduğu tahmin edilmektedir. Dörtdivan ismi de buradan gelmektedir.

      Evliya Çelebi'nin seyahatnamesine göre, Selçuklular devrinde Sultan I. Alaaddin Keykubat Bolu Beyi iken bu dağları feth ettikçe istirahat vermek için Divanküsü çaldırdığı yerlerdir ki; Bu yerlere Divan adı verilmiştir. Önceleri yedi divandan oluşan bölge zamanla üç divana düşmüş ve diğer divanlarla birleşerek Dörtdivan adını almıştır.

      1692 1812 tarihleri arasında Bolu Voyvodalığına bağlı bir Subaşılık iken 1812 1864 tarihleri arasında Bolu Viranşehir Sancağına bağlı 19 kasabadan biri olarak görülür. Daha sonra Bolu Mutasarrıflığı Kastamonu vilayetine bağlandı ve 1890 Devlet salnamesine göre Gerede, Bolu Mutasarrıflığının bir kazası ve Dörtdivan ve Çağa da nahiyesi oldu.

      1990 tarihine kadar nahiye olan Dörtdivan 9.5.1990'da ilçe olmuştur.

      Kastamonu salnamesinden edinilen bilgilere göre 1700 yılında yapılıp I. Cihan savaşına kadar Dörtdivan'da medreselerin olduğu haber verilmektedir. Bu medreselerde büyük alimler yetişmiştir.

      Dörtdivan'lı Hilmi : Dörtdivan İlçesinin Doğancılar köyünde doğan Hilmi'nin doğum tarihi 1826'dır. 1903'de aynı köyde ölmüştür. Hilmi, İstanbul'da iyi bir medrese öğrenimi yapmış, aydın bir ailenin çocuğudur. Hilmi'nin dedesi Hacı Müderris Ahmet Efendi 19. yüzyılda köylerinde müderrislik yapmıştır. Annesi Saliha Hatun'dur. Sade ve Hece vezni ile yazdığı şiirlerinde çağının olaylarını dile getirmiştir. Plevne Savaşı'nda üç oğlunu kaybetmiş ve onlar için şu dörtlüğü yazmıştır. Gerçi noksan olmuş ruzi beyitler Zihnimiz dağıttı merhum yiğitler Ciğerimizde vardır, çok delikler Der-is beka oldu üç evladımız.

      Köroğlu: XVI. Yüzyılda yaşamış bir kahraman ve halk şairidir. Bütün Türkiye Köroğlu'nun kahramanlıklarını ve şiirlerini bilir. Oğuz tarihçisi Faruk SÜMER yeni bir incelenmesinde Köroğlunun Dörtdivan'lı olduğunu ileri sürmektedir. Köroğlu'nun, ilçenin A. Sayık köyünün Hesinler Mahallesindeki Körler ailesinden olduğu anlatılmaktadır.

 GEZİP GÖRÜLEBİLECEK YERLER, ŞENLİKLER:
      İlçemizde Yağbaşlar Köyün'de Bizans kale kalıntıları vardır. Yukarısayık ve Sorkun köyleri arasında bir tepede Himmet Dede Türbesi, Kılıçlar köyünde Kırklar Türbesi, Çalköy'de Şehriban Nine Türbesi, Merkez Camii yanında Secamehmet Dede Türbesi bulunmaktadır.Ayrıca Yağbaşlar Köyü Mürseller mahallesinde Ayvadibi Şifalı Suyu bulunur.

      Her yıl Temmuz ayı içinde Dörtdivan yaylalarında Köroğlu Şenlikleri yapılmaktadır.Çalköy, Çetikören, Karaçayır, Kapaklı ve Kirazlı en önemli yaylalarıdır.

---

 EKONOMİK DURUM:

      Dörtdivan İlçesi öteden beri tarımla uğraşan bir yöre olup, arpa,buğday,patates yetiştiriciliği yapılmaktadır. Ancak ilçemizde ilk defa 1985 yılında Cemaller köyü tüzel kişiliğine ait 12 dekarlık bir tarlada patates kist nematodu tespit edilmiş olup, yapılan saha kontrolleri ve yaptırılan toprak tahlilleri sonucu bu hastalığın geniş bir bölgeye yayıldığı anlaşılarak 3500 dekarlık bir alan iç ve dış karantina altına alınarak bu bölgelerde patates ekimi yapılması yasaklanarak bunun yerine çiftçilere alternatif ürün olarak bedelsiz yem bitkisi tohumluğu dağıtımı yapılmıştır.

      Yine ilçe ekonomisine katkıda bulunan büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık da yapılmaktadır. Son 18 senedir broiler türü et tavukçuluğu yapılmaktadır. İlçede broiler kümes adeti 174 olup, yıllık toplam kapasitesi 1.700.000’dir. Büyükbaş hayvan sayısı 7491, küçükbaş hayvan sayısı 6950 adettir. İlçede arı potansiyeli gittikçe azalmakta olup, 2002 yılı itibariyle ilçe merkezi ve köylerde 850 adet kovan mevcuttur.

      İlçemize bağlı 10 köyde Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ve ilçe merkezinde 1 adet Tarım Kredi Kooperatifi mevcuttur. Kooperatiflere bağlı 33 köyde 1626 kayıtlı ortak mevcut olup, çiftçimize tohumluk, kimyevi gübre, zirai alet, zirai makine, zirai mücadele ilaçları tüketim ve pazarlama, akaryakıt ve yedek parça, hayvan alımı ile nakit para konularında yardım etmektedirler.

      İlçede 1 adet Merkez Sağlık Ocağı Tabipliği ve Köylerde 9 adet Sağlık evi mevcuttur. Sağlık hizmetlerini 5 doktor, 1 Sağlık memuru, 5 Hemşire, 11 Ebe ve 1 şoför ile yürütülmektedir. İlçede 2 adet eczane mevcuttur.

      İlçe halkı en çok geçimini ziraat ve hayvancılıkla sağlar. Arazinin nüfusa oranla az olması sebebiyle başka geçim imkanları arayan halk, çevre ormanlarda işçilik yapmak ve büyük şehirlerde çeşitli işlerde çalışarak geçimlerini sağlarlar. Dörtdivan halkının gözle görülür bir kısmı da Avrupa'da işçi olarak çalışmaktadır. Ayrıca son yıllarda ilçemizde patates ziraati gelişmeye başlamıştır. İlçede fabrika yoktur.

---

 HALK İLİŞKİLERİ:

      İlçemizde her cuma ve günü, dörtdivan merkezde kurulan pazarlar ile çevre köylerimizdeki halkımız alış veriş ihtiyaçlarını gidermektedirler. Önceleri vasıta sayılarının fazla olmadığından halkımız traktörlerle (servis aracı şeklinde) cuma günü dörtdivan merkeze inerek alış veriş, meyye, sebze ihtiyaçlarını giderirlerdi. O nedenle her cuma küçük çocuklar için bayram havasında geçerdi. Zaman içinde vasıta sayısının artaması ve dörtdivan merkezin gelişmesi alış veriş merkezlerinin açılmasıyla cuma pazarının eski etkinliği fazla kalmamıştır.

       Ayrıca bizim küçüklüğümüzde köy köy dolaşan "ÇEDDÜK"adı verilen seyyar bakkallar vardı. Halkımız ihtiyaçlarını buradanda karşılayabilirlerdi.

      Bunlarla birlikte İlçemiz panayırları (Mayha) ile de meşhurdur. Panayır denince çoğumuzun aklına köfter, cevizli helva "bazıları buna şak şak helvası da der" ve kaz etleri gelir. İlçemizde İl encümen meclisi tarafında karaları alınarak yılda 2 defa ve Eylül ayı içerisinde olmak üzere birer günlük aralar ile cuma günleri panayır kurulur. Panayırlarda cuma pazarlarından farklı olarak eğlence amaçlı luna park araçlarıda (atlı karınca, dönme dolap gibi) ilçemize getirilir. Panayırla ilçe yaşantısına büyük canlılıklar getirir.

      İlçemizdeki gibi çevre ilçelerdede (Yeniçağa, Gerede) bizim panayırları takiben panayırlar yapılmaktadır. Dörtdivan panayırından sonra diğer ilçelerde de iki defa olmak üzere panayırlar kurulur.Dörtdivanda kurulan ilk panayırdan sonra ikincisi olan son panayır ise 15 gün sonra tekrarlanır.

---

 SOSYAL DURUM :

      İlçe halkı genelde Türkmen’dir. Aralarındaki her türlü sosyal ilişkiler çok canlı ve sıkı bir bağlılık arz etmektedir. Örneğin; gerek ilçe merkezinde gerekse köylerde yapılan düğün, nişan ve cenaze törenleri çok büyük bir kalabalıkla yapılmaktadır. İlçe halkının çoğu köylerde oturmakta olup, tarım,orman ve hayvancılıkla uğraşmaktadır.

---

 EĞİTİM VE KÜLTÜR:

      Kastamonu Salnamesi’nden edinilen bilgilere göre 1700 yılında yapılıp, I.Cihan savaşına kadar Tedrisata devam eden Gerede ve Dörtdivan Medreselerinin olduğu haber verilmektedir. Bu medreselerde büyük alimler yetişmiştir. Dörtdivan İlçesinde ibtidaiyye mektebi (1909) yılında merkezde, 1909’da Doğancılar, 1926’da Cemaller ve Ortaköy de öğretime başlamıştır.Ayrıca Dörtdivan da 1968 yılında orta öğretime geçilmiş olup, bunun yanında 1989 yılında ise lise öğrenimi başlamıştır.

      (Örgün Eğitim Kurumlarının toplam okul sayısı 7, toplam derslik sayısı 70, toplam öğrenci sayıları 1317, toplam öğretmen sayıları ise 64’tür.) Taşımalı öğretim durumu ise 4 adet taşıma merkezine 39 yerleşim biriminden 650 öğrenci 4 araçla taşınmakta olup, taşınan öğrencilere İlçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfınca öğle yemeği verilmektedir. İlçede 8 yıllık ilköğretim uygulaması başarılı bir şekilde devam etmektedir.

      İlçe Halk Eğitim Merkezi faaliyetlerine 1992-1993 yılında başlanmıştır. Günümüze kadar halıcılık,nakış,giyim,boyala ve bilgisayar dalında kurslar açılarak faaliyetlerini sürdürmüştür. Ayrıca Halk Eğitim bünyesinde Çok Amaçlı Lisenin atölyesinde hizmetini devam ettirmekte olan Döner Sermayeli Ağaç İşleri Atölyesi faaliyetlerini sürdürmektedir. Şu anda iş olmadığından faaliyet yoktur. İş alınması durumunda faaliyetlerine devam edecektir. 2001-2002 öğretim yılında ilçemizde metal,nakış,anne ve çocuk eğitimi kursları açılmış olup, bu kurslardan metal kursunda 16 erkek, nakış kursunda 20 kadın, anne ve çocuk eğitimi kursunda da 12 kadın kursiyer kurs görmüştür.

      İlçemizde basımevi,sinema,tiyatro yoktur.Zaman zaman genel idarenin düzenlediği sportif faaliyetler yapılmaktadır.

---

  MAHALLİ DURUM :

      İlçede Merkez Belediyesinden başka bir bağlı belediye mevcut olmayıp, belediye 1962 yılında kurulmuştur. Şu anda yeni yapılan 5 katlı hizmet binasında hizmet vermektedir.Belediyenin 2002 yılı Bütçesi 380 Milyar Liradır. Belediyede 7 adet memur, 2 adet kadrolu işçi ile 16 adette mevsimlik işçi çalışmaktadır. Belediyenin imar planlı mevcuttur.

      Belediye ilçe merkezindeki altyapı hizmetlerinin büyük bir kısmını bitirmiş olup, şehir şebeke suyunu da tamamlamıştır. İlçenin şu anda sorunun yoktur. Kanalizasyon şebekesinin ise büyük kısmı bitmiş ve geriye kısımda devam etmektedir. Biten kısım %95’dir.

      İlçeye bağlı 30 köy bulunmakta olup, hepsinin de ilçeyle yol bağlantısı mevcut ve ulaşımı kolaydır. Köylerde toplam 46 Camii bulunmaktadır. İlçe halkının dini İslam olup, Hanefi mezhebi’ndendir.

---

 ASAYİŞ ve GÜVENLİK :

      İlçede asayiş ve güvenlik Jandarma Komutanlığı ile Emniyet Amirliği tarafından sağlanmaktadır. Asayiş ve güvenlikten sorumlu İlçe Jandarma Komutanlığı ile İlçe Emniyet Amirliğinin ihtiyaç ve sorunları olmayıp, sorumluluk bölgelerinde kamu düzenini korumakta, vatandaşların can ve mal güvenliğini sağlamaktadırlar.

---

 İDARİ DURUM:

      İlçe merkezi Çavuşlar ve Kadılar Mahallesi adıyla iki mahalleden oluşur. Ayrıca ilçe merkezine bağlı 30 köy bulunmaktadır. Köylerin bağlı sayısı ise 15’dir. İlçe Merkezi ve köylerin çok düz bir alana yerleşmesi ve birbirleri ile ilçe merkezine çok yakın olması nedeniyle ulaşım mevcut asfalt ve stabilize yollarla rahatlıkla sağlanmaktadır. Devlet yönetimi ile ilçe halkı arasındaki ilişkiler son derece iyidir. İlçe halkı son derece devlete bağlı ve yasalara saygılıdır. Bu nedenle idari bir güçlük çekilmemektedir.

---

 ULAŞIM VE KONAKLAMA:

İlçemiz Ankara-İstanbul E-90 karayolu üzerinde olup kara ulaşımı için oldukça kolay bir yerdedir. Ankara'dan 156. km de. Bolu'ya 42 km, komşu olduğu Gerede ilçesine 14 km. Yeniçağa ilçesine ise 7 km. mesafededir.

Gün içinde Ankara'ya 2, İstanbul'a 1 olmak üzere otobüsler ile yolcu taşıması yapılmaktadır. Bunula birlikte yakın ilçelere ve Bolu merkeze saat başı dolmuş seferleri şeklinde taşımacılık yapılmaktadır.

Ayrıca Ankara Siteler'den ve Eski garajlar olarak bilinen otobüs terminalinden günün belirli saatlerinde Ankara-Gerede-Dörtdivan Seferleri yapılmaktadır.

 Telefon Numaraları

Öz Bolu Yazıhanesi: 0374 215 11 91

İstanbul Esenler Otogarı:0212 658 20 98

Ankara AŞTİ: 0312 224 16 67

Karacasu Termal Tesisleri:0374 262 84 77

Esentepe Oteli: 0374 311 40 80

Köroğlu Oteli: 0374 212 53 46

Grand Kartal Otel:0374 334 50 50