İlimiz, 16.07.2009 tarih ve 27290 sayılı Resmi Gazet'de
yayımlanan 2009/15199 sayılı "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında
Karar" kapsamında desteklenecek 4. Derecede İller arasında
bulunmaktadır. Bu nedenle, Sinop'a yatırım yapan yatırımcı; gümrük
vergisi muafiyeti, KDV istisnası, faiz desteği, sigorta primi işveren
hissesi desteği, vergi indirimi ve yatırım yeri tahsisi gibi önemli
avantajlara sahiptir.
Coğrafi konumundan dolayı iç pazara uzak oluşu, Sinop-Samsun
yolunun henüz tamamlanmamış olması ve deniz ulaşım potansiyeline rağmen,
liman olmamasından dolayı deniz ulaşımından yeterince
yararlanılamaması, sanayileşme açısından İlin dezavantajları olarak
görülmektedir.
İlimiz mevcut yapısıyla imalat sanayi, tarım, hayvancılık ve
madencilik sektörü ağırlıklı bir yapıya sahip olmakla birlikte; orman
varlıkları, deniz ürünleri, taş-toprak ve hayvansal kaynak potansiyeline
bağlı sektörlerde gelişme göstermiştir.
Sanayi sektöründe, yöresel doğal kaynakları kullanarak
üretim yapan orman ürünleri, toprak sanayi, gıda sanayi ile birlikte
kimya, metal, plastik, tekstil ve cam sanayi sektörlerinde faaliyet
göstermekte olan sanayi işletmeleri mevcuttur. Yöresel ve bölgesel
pazara yönelik faaliyet gösteren bir kısım işletmelere ait tesisler,
küçük ölçekli olduğundan ve sınırlı bir pazara mal verebildiklerinden
kapasite kullanım oranları düşüktür.
Gıda sanayinde faaliyet gösteren 34 işletmeden 11'i su
ürünleri tesisidir. Ayrıca 24 ağaç, 3 cam, 5 imalat, 2 kimya, 11 metal,
10 plastik, 51 taş-toprak, 19 tekstil ve bir tersane sanayi işletmesi
olmak üzere toplam 159 sanayi işletmesi mevcuttur.
Sanayinin planlı ve çevreye zarar vermeden gelişimi,
kentsel yapılaşmaya sahip şehircilik anlayışının sağlanması için Bilim,
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı kredi desteği ile yapılan Sinop Organize
Sanayi Bölgesi ile Sinop Merkez I.Kısım, Ayancık, Boyabat ve Gerze Küçük
Sanayi Sitelerinde faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli sanayi
işletmeleri mevcut olup; yapımı hızla devam eden Sinop II. Kısım Küçük
Sanayi Sitesi ile Bakanlığımız desteği ile kurulan ve 02.11.2011
tarihinde altyapı yapım işi ihale edilen Boyabat Organize Sanayi Bölgesi
ile sanayileşmenin ivme kazanması beklenmektedir.
Balık işleme sanayinde faaliyet gösteren işletmeler, yörenin
geleneksel deniz ürünü olan hamsinin değerlendirmesine yönelik balık
unu ve yağı fabrikalarıdır. Üretilen balık unu kanatlı hayvan yeminde
kullanılmak üzere yem fabrikalarına pazarlanırken, başta kozmetik sanayi
olmak üzere dericilik v.b. gibi sanayilerde kullanılan balık yağının
büyük bir bölümü ise ihraç edilmektedir.
Gıda sanayinde, un fabrikalarının yanında süt, ayran,
peynir ve meyve suyu, küp şeker, üretimine yönelik yatırımlar faaliyet
göstermektedir. Ayrıca, gıda sektöründe yörenin önemli bir tarımsal
ürünü olan çeltiğin işlenmesine yönelik tesisler de mevcuttur.
Tekstil sanayi, sağladığı istihdam imkanlarının genişliği
bakımından önemli sektörel yatırımı oluşturmaktadır. Tekstil üretiminde
bulunan işletmeler arasında sim ipliği olarak bilinen metalize ip üreten
bir işletme de mevcuttur. Metalize ipin büyük bir bölümü ihraç
edilmektedir.
Taş ve toprağa dayalı sanayide faaliyette bulunan
işletmelerin tamamı, tuğla ve kiremit hammaddesinin bulunduğu Boyabat
ilçesinde faaliyet göstermektedir.
Metal sanayinde ikisi tel ve çivi üretimi, biri de madeni
eşya imalatı olmak üzere toplam 11 işletme faaliyet göstermektedir.
İlin ve bölgenin sahip olduğu zengin orman emvalinin
değerlendirilmesi amacıyla 24 ağaç sanayi işletmesi faaliyet
göstermektedir.
Cam sanayinde faaliyette bulunan iki işletme, çıkma ve hurda
camları öğütmek suretiyle işleyerek, inşaatlarda dış cephe kaplaması
olarak kullanılan cam mozaik üretmektedir.
Kimya sanayinde faaliyette bulunan bir işletme, yöresel pazara yönelik olarak değişik türlerde deterjan üretimi yapmaktadır.
Sanayi tesisleri; Merkez İlçe olmak üzere, Boyabat, Gerze, Ayancık, Türkeli ve Durağan İlçelerinde bulunmaktadır. İlimizde planlı sanayileşmenin örneğini teşkil eden Sinop Organize Sanayi Bölgesi'nde 31.12.2011 tarihi itibarıyla toplam 72 parselin 39'u yatırımcıya tahsis edilmiştir.İhalesi yapılarak altyapı yapım inşaatına başlanan Boyabat Organize Sanayi Bölgesi'nin alt yapı yapım işinin, 2013 yılında tamamlanması planlanmaktadır.
Kimya sanayinde faaliyette bulunan bir işletme, yöresel pazara yönelik olarak değişik türlerde deterjan üretimi yapmaktadır.
Sanayi tesisleri; Merkez İlçe olmak üzere, Boyabat, Gerze, Ayancık, Türkeli ve Durağan İlçelerinde bulunmaktadır. İlimizde planlı sanayileşmenin örneğini teşkil eden Sinop Organize Sanayi Bölgesi'nde 31.12.2011 tarihi itibarıyla toplam 72 parselin 39'u yatırımcıya tahsis edilmiştir.İhalesi yapılarak altyapı yapım inşaatına başlanan Boyabat Organize Sanayi Bölgesi'nin alt yapı yapım işinin, 2013 yılında tamamlanması planlanmaktadır.
Genel Anlamda Sanayi Gruplandırılması:
İlimizdeki Sanayi Kuruluşlarının, Küçük Sanayi Sitelerinin ve Organize
Sanayi Bölgelerine ait tablo aşağıda gösterilmiştir.
|
Sanayinin İlçelere Göre Dağılımı:
31.12.2011 tarihi itibariyle Sanayi Sicil Belgesi olan 159 adet firmanın
İlçelere ve sektörlere göre dağılımı şu şekildedir:
Üretim Konusu
|
Merkez
|
Boyabat
|
Durağan
|
Saraydüzü
|
Dikmen
|
Gerze
|
Erfelek
|
Ayancık
|
Türkeli
|
Toplam
|
Ağaç
|
5
|
2
|
1
|
-
|
-
|
1
|
-
|
8
|
7
|
24
|
Cam
|
1
|
2
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
3
|
Gıda
|
7
|
4
|
5
|
2
|
-
|
2
|
2
|
-
|
1
|
23
|
İmâlat
|
4
|
-
|
-
|
-
|
-
|
1
|
-
|
-
|
-
|
5
|
Kimya
|
-
|
1
|
-
|
-
|
-
|
1
|
-
|
-
|
-
|
2
|
Metal
|
9
|
2
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
11
|
Plastik
|
8
|
1
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
1
|
-
|
10
|
Su Ürünleri
|
4
|
-
|
-
|
-
|
6
|
1
|
-
|
-
|
-
|
11
|
Taş-Top.
|
2
|
35
|
3
|
2
|
1
|
-
|
1
|
5
|
2
|
51
|
Tekstil
|
8
|
3
|
-
|
-
|
1
|
4
|
-
|
1
|
2
|
19
|
Toplam
|
48
|
50
|
9
|
4
|
8
|
10
|
3
|
15
|
12
|
159
|
Sanayinin İlçelere Göre Dağılımı:
31.12.2011 tarihi itibariyle Sanayi Sicil Belgesi olan 159 adet firmanın
İlçelere ve sektörlere göre dağılımı şu şekildedir:
Üretim Konusu
|
Çalışan İşçi Sayısı
|
Kurulu Kapasite
|
Fiili Üretim
|
Kapasite Kullanım Oranı
|
Ağaç
|
274
|
9.893.946
|
226.061
|
2,28%
|
Cam
|
39
|
233.745
|
76.212
|
32,60%
|
Gıda
|
237
|
2.405.291
|
1.239.286
|
51,52%
|
İmâlat
|
50
|
190.479
|
1.066
|
0,56%
|
Kimya
|
56
|
38.848.007
|
2.060.419
|
5,3%
|
Metal
|
166
|
722.602
|
686.647
|
95,02%
|
Plastik
|
306
|
2.037.033
|
2.375.033
|
116,59%
|
Su Ürünleri
|
238
|
7.345.375
|
171.436
|
2.33%
|
Taş-Top.
|
1235
|
1.695.596.066
|
479.583.437
|
28,28%
|
Tekstil
|
1401
|
163.608.854
|
7.667.083
|
4,69%
|
Toplam
|
4002
|
3.693.361.398
|
494.086.680
|
13,37%
|
| İLİMİZDEKİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ |
SİNOP OSB:
Faaliyettedir.
Toplam Alan: 100 Hektar
Parsel Sayısı: 72 Adet
Tahsis Edilen Parsel Sayısı:39
Üretimdeki Tesis Sayısı: 15
Proje Aşamasındaki Tesis Sayısı: 24
Boş Parsel Sayısı: 33
Faaliyettedir.
Toplam Alan: 100 Hektar
Parsel Sayısı: 72 Adet
Tahsis Edilen Parsel Sayısı:39
Üretimdeki Tesis Sayısı: 15
Proje Aşamasındaki Tesis Sayısı: 24
Boş Parsel Sayısı: 33
Sektör Adı
|
Tesis Sayısı
|
İstihdam Miktarı
|
Gıda
|
4
|
52
|
Tekstil
|
4
|
830
|
İmalat
|
1
|
3
|
Su Ürünleri
|
1
|
12
|
Plastik
|
3
|
165
|
Metal Sanayi
|
2
|
13
|
Toplam
|
15
|
1075
|
Boyabat OSB:
(Altyapı yapım işi 02.11.2011 tarihinde ihale edilmiştir.)
Toplam Alan: 72 Hektar
Parsel Sayısı: 25 Adet
Toplam Alan: 72 Hektar
Parsel Sayısı: 25 Adet
| ENERJİ DESTEĞİ ÇALIŞMALARI |
Ayrıca, sekretarya hizmetleri Müdürlüğümüzce yürütülen ve 5084 sayılı
Kanun kapsamında işletmelere sağlanan "Enerji Desteği" miktarları ise
yıllar itibarıyla aşağıdaki tabloda ter almaktadır.
Dönemi
|
Yararlanılan Firma Sayısı
|
Ödeme Tutarı(TL)
|
2004
|
2
|
32.073,83
|
2005
|
7
|
130.890,82
|
2006
|
13
|
457.561,99
|
2007
|
48
|
960.037,98
|
2008
|
56
|
1.238.345,52
|
2009
|
57
|
2.1181.129,66
|
2010
|
11
|
1.586.673,97
|
2011
|
4
|
2.034.877,74
|
TOPLAM
|
198
|
8.621.591,51
|
| TAMAMLANAN YATIRIMLAR |
Sinop Organize Sanayi Bölgesi:
Sinop Organize Sanayi Bölgesi'nin altyapı ihalesi 21.10.1997 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nda yapılmış ve 2009 yılı sonunda tamamlanmıştır.
Sinop Organize Sanayi Bölgesi'nin altyapı ihalesi 21.10.1997 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nda yapılmış ve 2009 yılı sonunda tamamlanmıştır.
Sinop I. Kısım Küçük Sanayi Sitesi :
Karakteristiği : 220 işyeri ve sosyal tesisler (% 95 Bakanlık kredisi).
Başlama-Bitiş Tarihi : 1986-1997
Toplam Harcama : Yaklaşık 31.465 TL (1997 birim fiyatlarına göre)
Bugünkü Durumu : Bakanlığımızın kredi desteği ve kooperatifin sorumluluğu altında tamamlanan sitenin kura çekimi yapılmış olup, esnaf ve sanatkarlar işyerlerine taşınmışlardır. Bakanlık kredi borcu ödenmiştir.
Karakteristiği : 220 işyeri ve sosyal tesisler (% 95 Bakanlık kredisi).
Başlama-Bitiş Tarihi : 1986-1997
Toplam Harcama : Yaklaşık 31.465 TL (1997 birim fiyatlarına göre)
Bugünkü Durumu : Bakanlığımızın kredi desteği ve kooperatifin sorumluluğu altında tamamlanan sitenin kura çekimi yapılmış olup, esnaf ve sanatkarlar işyerlerine taşınmışlardır. Bakanlık kredi borcu ödenmiştir.
Boyabat Küçük Sanayi Sitesi :
Karakteristiği : 200 işyeri ve sosyal tesisler (% 90 Bakanlık kredisi).
Başlama-Bitiş Tarihi : 1986-1993
Toplam harcama : Yaklaşık 9.551 TL (1993 birim fiyatlarına göre)
Bugünkü Durumu : Bakanlığımızın kredi desteği ve kooperatifin sorumluluğu altında tamamlanan sitenin kura çekimi yapılmış olup, esnaf ve sanatkarlar işyerlerine taşınmışlardır. Bakanlık kredi borcu ödenmiştir.
Karakteristiği : 200 işyeri ve sosyal tesisler (% 90 Bakanlık kredisi).
Başlama-Bitiş Tarihi : 1986-1993
Toplam harcama : Yaklaşık 9.551 TL (1993 birim fiyatlarına göre)
Bugünkü Durumu : Bakanlığımızın kredi desteği ve kooperatifin sorumluluğu altında tamamlanan sitenin kura çekimi yapılmış olup, esnaf ve sanatkarlar işyerlerine taşınmışlardır. Bakanlık kredi borcu ödenmiştir.
Ayancık Küçük Sanayi Sitesi :
Karakteristiği : 100 işyeri ve sosyal tesisler (% 70 Bakanlık kredisi).
Başlama-Bitiş Tarihi : 1994-2004
Toplam Harcama : Yaklaşık 2.255.116 TL (2004 birim fiyatları ile)
Bugünkü Durumu : Bakanlığımızın kredi desteği ve kooperatifin sorumluluğu altında tamamlanan sitenin kura çekimi yapılmış olup, esnaf ve sanatkarlar işyerlerine taşınmışlardır. Bakanlık kredi borcu geri ödemeleri devam etmektedir.
Karakteristiği : 100 işyeri ve sosyal tesisler (% 70 Bakanlık kredisi).
Başlama-Bitiş Tarihi : 1994-2004
Toplam Harcama : Yaklaşık 2.255.116 TL (2004 birim fiyatları ile)
Bugünkü Durumu : Bakanlığımızın kredi desteği ve kooperatifin sorumluluğu altında tamamlanan sitenin kura çekimi yapılmış olup, esnaf ve sanatkarlar işyerlerine taşınmışlardır. Bakanlık kredi borcu geri ödemeleri devam etmektedir.
Gerze Küçük Sanayi Sitesi :
Karakteristiği : 150 işyeri ve sosyal tesisler (% 70 Bakanlık kredisi).
Başlama-Bitiş Tarihi : 1994-2002
Toplam harcama : Yaklaşık 2.135.174 TL (2002 birim fiyatları ile)
Bugünkü Durumu : Bakanlığımızın kredi desteği ve kooperatifin sorumluluğu altında tamamlanan sitenin kura çekimi yapılmış olup, esnaf ve sanatkarlar işyerlerine taşınmışlardır. Bakanlık kredi borcu geri ödemeleri devam etmektedir.
Karakteristiği : 150 işyeri ve sosyal tesisler (% 70 Bakanlık kredisi).
Başlama-Bitiş Tarihi : 1994-2002
Toplam harcama : Yaklaşık 2.135.174 TL (2002 birim fiyatları ile)
Bugünkü Durumu : Bakanlığımızın kredi desteği ve kooperatifin sorumluluğu altında tamamlanan sitenin kura çekimi yapılmış olup, esnaf ve sanatkarlar işyerlerine taşınmışlardır. Bakanlık kredi borcu geri ödemeleri devam etmektedir.
| DEVAM EDEN YATIRIMLAR |
Boyabat Organize Sanayi Bölgesi :
1998 yılı Yatırım Programında yer alan, 1998 tarihinde yer seçimi yapılarak onaylanan Bölge’nin, 25 parsel olarak 72 hektarlık alana kurulması planlanmış ve 02.11.2011 tarihinde 7.464.720 TL keşif bedeli ile alt yapı yapım işi ihale edilmiştir.
1998 yılı Yatırım Programında yer alan, 1998 tarihinde yer seçimi yapılarak onaylanan Bölge’nin, 25 parsel olarak 72 hektarlık alana kurulması planlanmış ve 02.11.2011 tarihinde 7.464.720 TL keşif bedeli ile alt yapı yapım işi ihale edilmiştir.
Boyabat Organize Sanayi Bölgesi'ne 2012 Yatırım Programında 1.500.000 TL ödenek ayrılmış olup, 2013 Yılında tamamlanması planlanmaktadır.
Sinop II. Kısım Küçük Sanayi Sitesi :
Karakteristiği : 144 işyeri ve altyapı (% 70 Bakanlık kredisi)
Başlama-Bitiş Tarihi : 2006-2013
Karakteristiği : 144 işyeri ve altyapı (% 70 Bakanlık kredisi)
Başlama-Bitiş Tarihi : 2006-2013
2007 Yatırım Programına 144 işyeri ve %70 kredi desteği ile "Yeni Proje" olarak alınmıştır. 05.05.2009 tarihinde 22.800.000 TL inşaat yapım bedeli ile 1. Keşif ihalesi yapılmış olup, 2012 yılında 1.500.000 TL ödenek ayrılmıştır.Site inşaatının 2013 yılında bitirilmesi planlanmaktadır.
| POTANSİYELİ DEĞERLENDİRMEYE YÖNELİK YATIRIMLAR |
Gelişmekte olan İller arasında bulunan İl'de; tarım, hayvancılık,
maden ve orman varlığından meydana gelen "Doğal Kaynak Potansiyeli",
öncelikli ve kolaylıkla değerlendirilebilecek kaynakları
oluşturmaktadır.
Doğal kaynak potansiyelini meydana getiren tarım, hayvancılık ve ormancılık sektörüne dayalı olarak İl'de yapılabilecek yatırımlar, yatırım grupları temelinde aşağıda belirtilmiştir :
Tarım Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar:
- Seracılık
- Kültür Mantarı Yetiştiriciliği
- Yem Bitkileri Üretimi
Doğal kaynak potansiyelini meydana getiren tarım, hayvancılık ve ormancılık sektörüne dayalı olarak İl'de yapılabilecek yatırımlar, yatırım grupları temelinde aşağıda belirtilmiştir :
Tarım Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar:
- Seracılık
- Kültür Mantarı Yetiştiriciliği
- Yem Bitkileri Üretimi
Seracılık:
Sinop, ılıman iklimi ile seracılık yapmaya son derece elverişli coğrafi bir konuma sahiptir. İl'in engebesiz ve tarıma uygun kesimleri seracılık amacıyla değerlendirilebilir. Çok yaygın olmasa da daha önce gerçekleştirilen örtü altı seracılık uygulamalarından olumlu sonuçlar alınmış olması, İl'de bu konuda yeni yatırımların yapılması için teşvik edici bir unsur durumundadır.
Seralarda mevsimine has sebzeler turfanda olarak yetiştirilebilecektir. Ayrıca, bir seradan yılda dörde kadar ürün elde etmek mümkün olabileceği için birim alandan en yüksek verim almak söz konusu olabilecektir.
İl'in güneşli gün sayısının güneydeki illerimize göre daha az ve güneş ışıklarını daha eğik olarak alıyor olması, seracılık yatırımlarının avantajını bir miktar azaltmaktadır. Bu sebeple, ürünlerin olgunlaşması güney illerimizde yer alan seralara göre daha geç gerçekleşeceğinden; pazarın bölge ile sınırlı kalması söz konusudur. Bununla birlikte, birim alandan elde edilecek gelir her durumda normal olarak elde edilenden fazla olacaktır.
Arazisinin oldukça büyük bir bölümü engebeler ve orman alanları ile kaplı olan İl'de, seracılık, fazla geniş araziye ihtiyaç göstermediğinden, küçük alanların değerlendirmesine de imkan verecektir.
Genelde tercih edilen tesis; daha kolay ve ucuz olan plastik malzeme ile yapılan seralar olmaktadır. Bu tür seralar, genellikle çok küçük ve meyilli arazilerde tercih edilmekte iken, daha profesyonel anlamda seracılık yapmak isteyen yatırımcılar, büyük ve meyilsiz arazilerde cam malzemeden yapılan seraları tercih etmektedirler.
Burada önerilen yatırım, seracılık yatırımı olarak, İl özelliği dikkate alındığında büyük ölçekli bir yatırım olarak kabul edilebilir. Yatırım ölçeğinin daha küçük tutulması durumunda, yatırım tutarının daha da azalacağı dikkate alınmalıdır.
Birinci tür yatırımlarda daha düşük bir sabit yatırım miktarıyla daha fazla ürün elde etmek mümkün olmasına karşın yatırımların teknik ömürlerinin kısa, ikinci tür yatırımlarda daha yüksek bir sabit yatırım miktarıyla daha az ürün elde edilmesine karşın yatırımların teknik ömürlerinin daha uzun olduğu dikkate alınmalıdır.
Sera yatırımlarında, üretilecek ürünlerin pazarının İl ve çevre İllerle sınırlı kalacağı düşünülerek, yatırım büyüklüğünün tespitinde, yerel talebin dikkate alınması gereklidir.
Kültür Mantarı Yetiştiriciliği:
Son yıllarda kültür mantarı, besleyici özelliği de göz önüne alındığında her geçen gün tüketimi artan ve aranan bir ürün olarak karşımıza çıkmaktadır. İklim koşullarının elverişli olması ile birlikte özellikle kırsal ve dar alanlarda yetiştirilmesi mümkün olan kültür mantarcılığı, köyden kente olan göçü azaltacağı gibi, kırsal bölge gelirlerini de artıracaktır.
Yem Bitkileri:
İlgili kuruluşlarca ve özel sektör tarafından gerçekleştirilen çalışmaların sonucunda, hayvancılığın tekrar canlanması paralelinde yem bitkilerine olan talepte artışlar olacaktır. Bu talebin karşılanması açısından yem bitkileri üretiminin önem kazanacağı söylenebilir. Bu açıdan, hayvancılık sektörünün ve talebin izlenmesi, yem bitkilerine yönelik yatırımlar için önemlidir.
Hayvancılık Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar:
- Et ve Süt Besiciliği
- Et ve Yumurta Tavukçuluğu
- Arıcılık
- Su Ürünleri Üretimi
Et ve Süt Besiciliği:
Büyük bir bölümü engebeli ve ormanlık alanlarından oluşan İlde, özellikle de İlin kuzeyinde yer alan engebeli ve ormanlarla kaplı yörelerde besicilik, en uygun yatırım olarak görünmektedir. Besicilik, coğrafi yapının ve iklim özelliklerinin uygun olması sebebiyle mera ve ahır işletmeciliği veya açık besicilik şeklinde de yapılabilir.
Et ve Yumurta Tavukçuluğu:
Deniz yolu vasıtasıyla Karadeniz'e kıyısı bulunan ülkelere ihracat imkânlarının olması, et ve yumurta tavukçuluğu yetiştiriciliğine yatırım yapmaya bir nedendir.
Ülkemiz, mevcut hayvan varlığının büyük bir kısmının düşük verimli ırklardan oluşması, olumsuz çevre faktörleri, bakım-beslenme koşullarının yeterli düzeyde olmaması ve üreticilerin bilinçsizliği nedenleri ile hayvan başına elde edilen verim itibariyle gelişmiş ülkelerin gerisinde kalmıştır.
Yıllardır yürütülen ıslah çalışmaları ve uygulanan teşvik tedbirleri sonucu birim başına verimde önemli gelişmeler sağlanmış olmasına rağmen; henüz istenen düzeye ulaşılamamıştır. Canlı hayvan ihracatının et ihracatı haline dönüştürülmesi, hayvan beslemede en uygun yem kullanım seviyesinin tespiti ve uygulaması, kuzu ve dana besiciliğinde hayvanların en uygun ağırlık kazanılıncaya kadar beside bırakılmasının sağlanması ve erken kesimin önüne geçilmesi, et ve süt üretimi yönünde başarılı ıslah çalışmaları çok önemlidir.
Daha çok mera ve anıza dayalı bir besleme şeklinin görüldüğü koyunculukta da, nadas alanlarının giderek daralması ve mera alanlarında ıslah çalışmalarının yavaş gerçekleşmesi olumsuz etki yapmaktadır. Bu olumsuzluğu gidermek için, daha yüksek verimli kültür ırkı ve melezlerinin arttırılması yönünde gerekli önlemlerin alınması ve İl’de koyun yetiştiriciliği yönünde çalışmalar yapılması, küçükbaş hayvan varlığı içerisindeki payının arttırılması ve geliştirilmesi gerekmektedir.
Sinop iklim ve çok zengin bitkisel üretim açısından büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine son derece elverişlidir. Hayvancılık sektöründe arzulanan verim artışlarının sağlanmasında mevcut genetik kapasite, suni ve tabii tohumlama uygulamaları ile artırılırken, bu konuda bakım, beslenme şartlarının iyileştirilmesi ve çeşitli girdi fiyatları ile ürün fiyatları arasındaki hassas dengenin korunması hususları da önemini sürdürmektedir.
İl'de yumurta ve et tavukçuluğu yeterli düzeyde değildir. Sinop'ta doğal, sosyal ve ekonomik koşullar çerçevesinde et ve yumurta yönünde yüksek verimli tavuk sayısının arttırılması için; daha iyi bakım, beslenme ve hastalıklarla mücadele gibi önlemleri kapsayan proje ve çalışmalar yürütülmelidir.
Arıcılık:
İl'in doğal yapısı, arıcılığın gelişmesine çok uygundur. Bu nedenle, bal üretimi yapacak tesisler için potansiyel fazlasıyla mevcuttur. Yeterince değerlendirilmeyen arıcılık potansiyelinin daha iyi değerlendirilebilmesi için; kaliteli üretime ve damızlık seçimine önem verilmesi, kovan başına bal veriminin artırılması, arıcılık ürünlerinin iyi bir pazar yapısına kavuşturulması ve üreticilerin eğitilmeleri sağlanmalıdır.
Su Ürünleri Üretimi:
Sinop'un yer üstü su potansiyeli yüksektir. Yörede büyüklü küçüklü birçok dere ve çay yer almaktadır. Bu dere ve çayların durgun aktığı kesimlerinde veya kenarlarında yer alan araziler alabalık, somon vb. tatlı su balıklarının üretimine yönelik tesisler için uygun bir alt yapı oluşturmaktadır.
Ayrıca, koylarda tuzlu su balıkları yetiştirilebilir. Benzer uygulamalar sınırlı sayıda da olsa İl'de uygulamaya konulmuş ve başarılı sonuçlar alınmıştır.
Yıllar itibarıyla su ürünleri üretimi, talebin üzerinde gerçekleşmekte olup, üretimdeki fazlalık ihracat yoluyla eritilmektedir.
Denizlerimizde ve su kaynaklarımızdaki kirlenme ve bilinçsiz veya aşırı avlanma sebebiyle, doğal su ürünleri potansiyeli giderek azalmakta olduğundan; talebin avlanma dışındaki yollarla, yani üretimle karşılanması gerekmekte, bu ise balık üretimine yönelik yatırımları gerekli kılmaktadır.
Sinop'taki yer üstü su kaynakları ve koylar bu amaçla değerlendirdiğinde, söz konusu tesislerde üretilecek ürünlerin bir kısmı iç pazarlara sunulabilecek; ayrıca, talep fazlasını ihraç etme imkanı da bulunabilecektir.
Üretilecek su ürünlerinden talep fazlasının işlenmiş su ürünleri üreten tesislere hammadde olarak pazarlanması da mümkündür. Ayrıca, yatırımların başarılı olmaları durumunda, orta vadede, İl'de de su ürünleri işleyen yatırımların artması da söz konusu olabilecektir.
Gıda Sektörüne Yapılabilecek Yatırımlar:
- Reçel ve Marmelat Üretimi
- Dondurulmuş Gıda Üretimi
Reçel ve Marmelat Üretimi:
Sinop'ta kısa ömürlü yaz meyvelerini değerlendirmek ve pazara sunmak için reçel ve marmelat üretimi yapacak tesisler kurulabilir. İl'de üretilen meyvelerden ve sulu tarım sonucu artacak meyve üretiminin yaş olarak tüketilen kısmı dışındakiler, daha yüksek bir katma değer elde etmek amacıyla reçel ve marmelat üretimine yönelik bir yatırımda değerlendirilebilir.
Dondurulmuş Gıda Tesisi:
Giderek yaygınlaşan örtü altı seracılık üretiminde artış görülmektedir. Ayrıca, İl bir kıyı şehri olduğundan, balıkçılık da yapılmaktadır. Üretimi artan sebzenin yerel talebin üzerinde olan fazlasını değerlendirmek ve avlanan balıkları bozulmadan talep edilen yerlere ulaştırmak için dondurulmuş gıda üretim tesisleri kurulabilir.
Bu tür tesislerde üretilecek olan dondurulmuş gıdaların Sinop’tan deniz yoluyla Karadeniz’e kıyısı olan ülkelere ihracat imkanı da mevcuttur.
Orman Ürünleri Sanayinde Yapılabilecek Yatırımlar:
- Kereste Üretimi
- Kontrplak ve Kaplama Üretimi
- Mobilya İmalatı
- Parke Üretimi
- Ahşap Kapı ve Pencere Sistemleri İmalatı
- Ambalaj Üretimi
- Ahşap Tekne İmalatı
- Lata Üretimi
- Lamine Yonga Levha (Laminat)
- Lif Levha (MDF)
- Lamine Parke
Kereste Üretimi:
İl, orman varlığı bakımından zengin İllerden biridir. Bununla birlikte, ilgili bölümde de belirtildiği gibi, orman varlığının niteliği ve artım miktarının yetersizliği sebebiyle yeterli orman emvali elde edilememektedir. Mevcut şartlarda orman varlığından elde edilen emvalin mobilya sanayi için kereste haline getirilmesini sağlayan kereste üretim tesisleri mevcuttur ve çok düşük miktarlarda üretim yapmaktadırlar.
Orman emvalinin sınırlı olmasına karşın, Rusya Federasyonu ve Ukrayna ile Türk Cumhuriyetlerinden ithal edilmekte olan kereste giriş noktalarına (Samsun ve Trabzon Limanlarına) yakın olması sebebiyle de ithal hammadde teminini konusunda avantajlı bir konumda bulunması, orman ürünleri üretimine yönelik yatırımlar için İl'in cazibesini bir miktar artırmaktadır.
Sınırlı da olsa orman varlığından elde edilen emval ile ithal hammaddenin İl içerisinde değerlendirilerek katma değerin Sinop ekonomisine kazandırılması açısından kereste üretim tesisleri kurulabilir. Kurulacak kereste üretim tesisleri, ilk aşamada inşaat sektörünün kereste ihtiyacını karşılayacak, ayrıca iç piyasaya satış yapabilecektir.
Kontraplak ve Kaplama Üretimi:
Sinop'un sahip olduğu orman emvali ve pazarlama şartları açısından ele alındığında, kontraplak ve kaplama üretimi, İl'de, orta vadede gerçekleşecek gelişmelerden sonra ulaşılabilecek bir kapasitedir. Yatırımın daha düşük kapasitelerde gerçekleştirilmesi söz konusu olabilir.
Bu noktada dikkate alınması gereken hususlar, iç ve dış kaynaklı hammadde temini kadar pazar şartları ve üretilecek ürünün çeşitleri olacaktır. Her ne kadar, yatırımı düşük kapasitelerde gerçekleştirmek mümkün ise de, optimum kapasiteden uzaklaştıkça üretim verimliliğinden de uzaklaşılacağı için, maliyetlerin artması söz konu olacaktır.
Parke Üretimi:
Konutlarda konfora yönelik inşaat malzemelerinin kullanımında artışlar meydana gelmesi ve konutların zeminlerinin parke kaplı olmasının tercih edilmesi, parkeye olan talebi artırmış ve bunun sonucunda son yıllarda talep üretimin üzerinde gerçekleşmiştir. Bu sebeple, kurulacak parke üretimine yönelik bir tesis, hem orman varlığını değerlendirecek; hem de talebin karşılanmasına yardımcı olacaktır.
Her ağaçtan parke üretilemediği için, parke üretimi konusunda yatırım kararından önce, parke üretiminde kullanılabilecek yeterli hammaddenin iç veya dış piyasadan temin edilip edilemeyeceği araştırılmalıdır.
Ahşap Kapı ve Pencere Sistemleri Üretimi:
Ülkemizde nüfus artışı paralelinde artan konut talebi, ahşap kapı ve pencere talebini de beraberinde getirmektedir. Konutlarda veya villa tipi evlerde belirli özelliğe sahip çok sayıda kapı ve pencerenin aynı anda teminini gerektirmektedir. Geleneksel atölye tipi işletmelerde yapılan kapı ve pencere üretimi, bu tür talepleri karşılamaktan uzaktır.
Aynı ölçüde seri pencere üretiminde pazarlama problemleri ile karşılaşmak mümkün olsa da; değişik ölçülerde üretim yapılarak bu problem aşılabilir gözükmektedir. Ayrıca, seri üretimin getireceği maliyet avantajları ile bu tür pencerelerin giderek yaygın olarak kullanılmaya başlanması, pencerelerde de standart ölçülerin oluşmasını sağlayacak ve aynı zamanda çok kısa bir süre sonra bu problemin kendiliğinden çözülmesine katkıda bulunacaktır.
Seri olarak, fabrika ortamında pencere ve kapı üretimine yönelik bir yatırım için en önemli problem kapasitenin belirlenmesi olacaktır. Bu sebeple pazar araştırmalarının iyi yapılması ve daha sonraki yıllarda kapasite artırımı yapılacak şekilde uygun bir kapasite ile yatırıma başlanılmasında yarar söz konusudur.
Ambalaj Malzemeleri Üretimi:
Sanayi sektörünce üretilen değişik ürünlerin tüketiciye ulaştırılmasında kağıt, plastik veya ahşap esaslı değişik ambalajlar kullanılmaktadır. Ahşap ambalajlar daha ziyade meyve ve sebze sandığı, palet (Taşıyıcı taban) veya büyük hacimli makine ve teçhizatın dış ambalajı olarak kullanılmaktadır.
Bu amaçla pazar araştırması ve talep tespiti ile üretim konusu tespit edilebilir ve sadece sandık veya palet üretimi yapılabilir. Esnek üretim metodu ile her türlü ambalaj malzemesini aynı anda üretmek de mümkündür.
Lata Üretimi:
Lata, kerestenin dilimlenmesiyle elde edilen 2-3 mm kalınlığında ve 8-10 cm genişliğindeki ahşap levhaların birbirine yapıştırılması ve presle şekil verilmesiyle elde edilen masif bir malzemedir. Lata, esneme özelliği sebebiyle, mobilya sektöründe, koltuk, kanepe, yataklı kanepe ve bazalı yataklarda, oturma zeminini desteklemek amacıyla kullanılmaktadır. Ranzalarda ise, hafif olması sebebiyle, ağır suntalar yerine yatak altlığı olarak değerlendirilmektedir.
Latalar, hafif bombeli olarak üretildikleri ve kullanıldığı yere bombeli yüzeyleri yukarı gelecek şekilde monte edildikleri için, üzerine uygulanan yüke göre aşağı yönde bir miktar esnemektedir. Uygulanan yükün büyüklüğüne göre en fazla düz konuma gelmekte ve mobilyada içe göçme olayına imkan vermemektedir. Ayrıca lastik kolonlara göre daha uzun bir ömre sahiptirler. Bu özellikleri sebebiyle modern mobilyalarda latalar lastik kolonlara tercih edilmektedirler.
Lata üretimi için en fazla 15 cm genişliğinde levha elde edilebilecek çaplardaki ağaçlar yeterli olduğu için, büyük boyutlardaki kerestelerin kullanılması gerekmemektedir. Bu sebeple, uygun niteliklerde olmak üzere küçük çaplı ağaçlar lata üretiminde değerlendirilebilmektedir. Ayrıca, lata yanında aynı üretim sistemi ile sandalye ve zigon sehpa üretiminin de yapılması mümkün olabilmektedir.
Lamine Yonga Levha (Laminat):
Lamine yonga levha, yonga levhanın (Suntanın) plastik malzeme ile kaplanmasıyla elde edilen ahşap yarı mamullerdir. Mobilya sektöründe önceleri sade (Kaplamasız) olarak kullanılmaya başlayan yonga levhalar, imalât sırasında kullanım yerlerine göre, ahşap kaplama veya lake ile boyanarak mobilyaya dönüştürülmektedir.
Yonga levhalar üzerine yapılan ahşap kaplamaların zamanla renginin solması, açılma yapması, su ile temas ettiğinde suntanın şişmesi gibi problemler, yonga levhaların plastik malzeme ile kaplanması sonucu yaşanmadığından, lamine yonga levhalar, mobilya sektöründe aranır bir hammadde konumuna gelmiş bulunmaktadır. Mobilya sektöründe lamine yonga levha kısaca laminat olarak adlandırılmaktadır.
Lamine yonga levhalar, suya dayanıklılığı, işleme kolaylığı, renk çeşitliliği ve albenisinin yüksek olması vb. gibi sebeplerle, dolap, vestiyer, çalışma masası, bilgisayar masası ve mutfak dolabı yapımında çoğunlukla kullanılan malzeme durumuna gelmiştir. İmalât sırasında kesilen kenarların kaplama malzemesi ile aynı renklerde plastik kenar bantları ile kapatılması, yonga levhanın üretilen mobilyada da suya dayanıklılığını devam etmesini sağlayan en büyük özelliktir.
Lif Levha (MDF):
Lif levha, yonga levhadan farklı olarak, hammaddenin yonga haline getirildikten sonra liflerine ayrılması ve bu liflerin yüksek basınç altında sıkıştırılmasıyla elde edilen bir ahşap ürünüdür.
Yüksek basınç altında üretildiği için kırılma dayanımı daha yüksektir ve gevrek olmadığından yonga levha gibi ufalanmamaktadır. Dokusunun sıklığı nedeniyle, testere ile kesilebilme ve ahşap gibi şekil verilebilme özelliklerine sahiptir. Ayrıca su emme değeri düşük olduğu için, suyla temasında su emerek şişmemektedir. Yüzey düzgünlüğünün iyi olması sebebiyle herhangi bir kaplama gerektirmemekte ve doğrudan boyanabilmektedir.
Mobilya sektöründe lif levhalar, yonga levhaların kullanıldığı her yerde kullanıldığı gibi, yonga levhaların kullanılamadığı dekoratif mutfak dolabı kapakları vb. üretiminde de kullanılabilmektedir. Herhangi bir kaplama gerektirmemesi ve dayanıklılığı gibi sebeplerle kaliteli mobilya yapımında yonga levhalara nazaran daha tercih edilen bir ürün konumuna gelmiş bulunan lif levhaların tek dezavantajı, fiyatlarının yonga levhalara göre bir miktar yüksek olmasıdır.
Lamine Parke:
Günümüzde, insanlarımızın oturdukları konutlardan beklentilerinin artmasına paralel olarak konutlarda konfora yönelik inşaat malzemelerin kullanımında da artışlar meydana gelmektedir. Konutların zeminlerinin parke kaplı olmasının tercih edilmesi de parkeye olan talebi artırmış ve bunun sonucunda son yıllarda talep üretimin üzerinde gerçekleşmiştir.
Lamine parke, klasik parkeden farklı olarak, keresteden değil lif levhadan imal edilmektedir. Klasik parkeden farklı olduğu diğer bir nokta ise boyutlarıdır. Klasik parkede bir parke tahtası yaklaşık 2-3 cm eninde ve 30-40 cm boyunda ve 2-2,5 cm kalınlığında iken, lamine parke, 15-20 cm eninde, 100-120 cm boyunda ve 0,8-1 cm kalınlığındadır.
Lamine parkeler, yüksek yoğunluktaki lif levhalardan (MDF) üretilmekte ve üzerleri, suya ve çizilmeye dayanıklı dekoratif plastik malzeme ile kaplanmaktadır. Lamine parkeler bu özelliği ile kullanıcıya renk ve motif zenginliği sunabilmektedir.
Klasik parkeyle bir odanın döşenmesi için binlerce parke tahtasının bir araya getirilmesi gerekirken, lamine parke ile döşemede en fazla yüzlerle ifade edilebilen sayıda parke tahtası gerekmektedir. Bu yönüyle döşeme kolaylığı sağlamaktadır.
Klasik parkeler, genellikle meşe, kayın, ceviz vb. gibi sert ağaçlardan üretilmekte, kullanımları sırasında yamulmamaları için de fırınlanmaktadır. Bununla birlikte suyla teması sonucu şekil bozuklukları meydana gelebildiğinden döşemeler bozulabilmektedir. Lif levhaların suya direnci sebebiyle, lamine levhalarla yapılan yer döşemelerinde bu tür bozulmaların meydana gelmesi söz konusu değildir.
Lamine parke, inşaat sektöründe lüks konut inşaatlarında veya konutların yeniden dekorasyonları sırasında, avantajları sebebiyle klasik parkeye karşı tercih edilmektedir. Lamine parkeler, farklı boyutlarda ve farklı dekoratif malzeme ile kaplanarak lambri olarak da kullanılabilme özelliğine sahiptir.
Lamine parke talebi giderek artmakta olup, yurtiçinde yeterli miktarda lamine parke üretilmediğinden talebin bir kısmı ithalat ile karşılanmaya çalışılmaktadır.
Turizm Sektörüne Yapılabilecek Yatırımlar:
Sinop, gerek zengin tarihi açısından, gerekse doğal güzellikleri açısından turizm potansiyeli olan bir İl'dir.
- Turistik Otel ve Pansiyonlar
- Lokanta, Kafeterya ve Eğlence Yerleri
- Mokamplar ve Kamping Alanları
Sinop'ta yörenin özelliğine göre otel ve pansiyon tipinde barınma amaçlı yatırımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Aynı şekilde her yıl artan turist sayısına paralel olarak yeme-içme ve eğlenme ihtiyaçlarını karşılamak üzere lokanta, kafeterya ve eğlence yerleri ile ilgili yatırımların yapılması gerekmektedir.
İl'in gerek kıyı kesiminde, gerekse av ve yayla turizmine açılacak olan iç kesimlerinde, araçlarıyla bölgeye gelen turistlerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere mokamp ve kamping alanlarına da ihtiyaç vardır.
Tekstil Sanayinde Yapılabilecek Yatırımlar:
- Çorap Üretimi
- Örme Eşya Üretimi
Ülkemiz diğer ülkelerdeki dokuma ve giyim sanayi ile rekabet edebilecek seviyeye ulaşmıştır. Dokuma ve giyim ürünleri üretimi, talebin artmasına paralel olarak giderek hammaddenin üretildiği yerlere bağımlılığını yitirmiş, bunun sonucu olarak yurdumuzun hemen, hemen her yöresinde tekstil yatırımları gerçekleştirilmektedir.
Yüksek miktarlarda sabit yatırım gerektiren tekstil yatırımlarını bekleyen riskleri en aza indirmek, fizibilite etüdünün ve üretilecek ürün türünün tespit edilmesi açısından iyi bir pazar araştırması gereklidir.
Çorap Üretimi:
Çorap, dış giyimin ayrılmaz bir parçası olarak günlük hayatımızda önemli bir yeri olan üründür. Tüketici beğenileri doğrultusunda, renk ve desen olarak giderek büyüyen bir yelpazede çorap üretimi yapılmaktadır. Mevcut şartlarda üretim, talebi karşılar seviyede olsa bile, talep artışının sürekliliği, çorap üretimi konusunda yeni yatırımları gündeme getirmektedir.
Örme Eşya Üretimi:
Örme giyim konusu, sentetik örgü ipleri kullanılarak üretilen tüm ürünleri kapsamaktadır. Kullanılan iplik numarasına göre çok ince örgülü örme ürünlerinden kaba örgülü örme ürünlerine kadar değişik örgü ürünler üretilmektedir.
Talebi Karşılamaya Yönelik Yatırımlar:
Gerek yurtiçinden, gerekse yurt dışından gelen talepler, mevcut işletmelerce karşılanmaktadır. Talep edilen ürünlerden Sinop'ta üretilmesinin mümkün olduğu görülenlerin üretimine yönelik yatırımlar, yatırım grupları temelinde aşağıda verilmiştir.
Gıda Sanayinde Yapılabilecek Yatırımlar:
- Süt ve Süt Mamulleri Üretimi
- Pirinç Unu ve Nişasta Üretimi
- Küp Şeker Üretimi
Süt ve Süt Mamulleri Üretimi:
Mevcut hayvan potansiyelinden elde edilen süt miktarı mevcut şartlarda herhangi bir süt ve süt ürünleri üretim tesisi için yatırım yapmaya yetecek miktarlarda değildir. Bu sebeple faaliyette olan işletmeler kullanım kapasite oranların altında çalışmaktadır. Fakat, süt hayvancılığı geliştirici çalışmalar sonucu süt verimindeki artışlar ve besicilik yatırımları ile orta vadede süt potansiyelinde meydana gelecek artışlar bu tür yatırımları mümkün kılabilecektir.
Süt inekçiliğine yönelik yatırımlar sonucu elde edilecek sütün değerlendirilmesi amacıyla, süt ve süt mamullerinin üretimlerine yönelik yatırımlar, önümüzdeki yıllarda gerçekleştirilebilir yatırımlar olarak dikkate alınmalıdır.
Pirinç Unu ve Nişasta Üretimi:
Pirinç, ilin önemli tarımsal ürünleri arasındadır. Üretilen pirincin tamamı yemeklik olarak tüketilmektedir. Sanayinin ihtiyaç duyduğu pirinç unu ve nişasta talebinin dikkate alınıp, pirinçten elde edilen katma değeri artırmak ve İl ekonomisine katkı sağlamak için pirinç unu ve nişasta üretimine yönelik yatırımlar yapılabilir.
Pirinçten elde edilecek nişasta üretiminde ise dış pazarları hedefleyen bir üretim anlayışıyla yatırım yapılması gerekliği ortaya çıkmaktadır.
Küp Şeker Üretimi:
Küp şeker, kristal toz şekerin bir miktar nemlendirilerek basınçla sıkıştırılması ve küp şeklinin verilmesiyle üretilen bir gıda maddesidir. Talebin artmasına paralel olarak ülkemizin hemen her tarafında üretilmeye başlanmıştır.
Küp şekere, iç piyasadan gelen talepler ile yurt dışı talepleri dikkate alındığında, Sinop'ta yatırım yapmanın uygun olduğu söylenebilir.
Yukarıda belirtilen sebeplerle iç ve dış talepleri karşılamaya yönelik olarak Sinop'ta küp şeker üretimine yönelik yatırımlar düşünüldüğünde, küp şeker üretimi için gereken kristal toz şeker, Kastamonu Şeker Fabrikaları'ndan temin edilebilecektir.
Tekstil Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar:
Tekstil sektörü, son yıllarda en fazla yatırımın yapıldığı sektördür. Ülkemiz diğer ülkelerdeki tekstil sektörleri ile rekabet edebilecek seviyeye ulaşmıştır. Tekstil ürünleri üretimi, talebin artmasına paralel olarak giderek hammaddenin üretildiği yerlere bağımlılığını yitirmiş, bunun sonucu olarak yurdumuzun hemen, hemen her yöresinde tekstil yatırımları gerçekleştirilmeye başlanmıştır.
Sinop'ta tekstil yatırımlarının gerçekleştirilmemesi için herhangi bir sebep bulunmamaktadır. Bununla birlikte, İl'in kapalı ekonomik yapısı sebebiyle çok dar bir alıcı çevresine hitap edilmek zorunda kalınacağı ve ülkemizde tekstil yatırımlarının talebin de üzerinde kapasiteye sahip olması sebebiyle iç pazarda doygunluğa ulaşıldığı için, kurulacak tesislerin İl dışında faaliyette bulunan diğer tekstil tesisleriyle anlaşmalı olarak fason imalata yönelik veya doğrudan ihracata yönelik olarak çalışmaları gerekecektir.
Bu sebeplerden dolayı, yüksek miktarlarda sabit yatırım gerektiren tekstil yatırımlarını bekleyen riskleri en aza indirmek açısından fizibilite etütünün ve üretilecek ürün türünün tespit edilmesi açısından iyi bir pazar araştırması yapılmasının gerekliliği unutulmamalıdır. Sinop'ta tekstil sektöründe;
- Hazır Giyim Üretimi
- Çorap Üretimi
- Penye Üretimi
Hazır Giyim Üretimi:
Tekstil ürünlerine olan ihtiyaç sürekli devam ettiğinden, yurtiçi talebi artan ve aynı zamanda en ihraç kalemlerini oluşturan hazır giyim, penye ve örme giyim ürünleri üretimi yapan yatırımlar gerçekleştirilebilir görülmektedir.
Hazır giyimde üretim, yurtiçi talebin çok üstündedir ve üretim fazlası ihraç edilmektedir. Türk hazır giyim ürünleri, kalitelerinin yüksekliği ve fiyatlarının uygunluğu gibi sebeplerle dış piyasalarda aranılmaktadır.
Sinop Organize Sanayi Bölgesi, altyapı ve teşvik imkânları ile bu tür yatırımlar için büyük bir avantaj sağlamaktadır. Bu sebeple, ihracat potansiyelini de değerlendirmek üzere hazır ve örme giyim ile penye üretimine yönelik tesisler gerçekleştirilebilir.
Hazır giyime yönelik yatırımlar; bay, bayan ve çocuk hazır giyim ürünlerinin birlikte üretilebileceği komple birer yatırım olarak gerçekleştirilebileceği gibi, ayrı yatırımlar olarak da gerçekleştirilebilir.
Çorap Üretimi:
İl'de, çorap imalatına yönelik yüksek ölçekli yatırımın yapılabilirliği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Penye Üretimi:
Sinop'ta bayan giyimine yönelik olarak hazır giyim yatırımları da gerçekleştirilebilir. Bayan hazır giyim üretimine yönelik olarak; tişört, penye bluz, penye pantolon, penye etek ve penye elbise üretilebilecek bir yatırım düşünülebilir.
Plastik Sanayinde Yapılabilecek Yatırımlar:
- Plastik İnşaat Malzemeleri Üretimi
- Plastik Eldiven ve Enjektör Üretimi
Plastik malzemeler, özelliklerinin uygunluğu sebebiyle hemen, hemen her alanda kullanılabilen malzemelerdir. Kullanım alanlarına her gün yenileri eklenmekte olan plastik malzemelerin en fazla kullanıldığı alanlardan birisi, temiz ve pis su borusu, oluk, kapı ve pencere sistemleri olarak inşaat sektörüdür.
Plastik inşaat malzemeleri içerisinde pis su boruları, pik pis su borularının yerini almış olup, artık inşaatlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Tesis kolaylığı bakımından galvanizli borular yerine içme suyu tesisatlarında ve kombili kalorifer tesisatlarında plastik temiz su boruları da kullanılmaktadır. Kullanımı giderek yaygınlaşmakta olan bir başka plastik inşaat malzemesi ise plastik kapı ve pencere sistemleridir.
Plastikler, önceleri mutfak eşyaları olarak evlere girmiş iken, şimdilerde ise plastik sandalye, koltuk, masa vb. şeklinde mobilya olarak da evlerde yer almaktadır. Plastik mobilyaların portatif olanları pikniklerde tercih edilmektedir.
Önceleri hortum olarak bahçıvanların hizmetine giren plastiklerin, esneklikleri, kullanım kolaylıkları ve ucuzlukları gibi sebeplerle giderek daha yaygın olarak bahçıvan aletleri olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Plastik sanayi esnek üretim modeline en uygun sektördür. Üretim hattında yer alan enjeksiyon makineleri ile enjeksiyon metoduyla üretilen değişik ürünleri aynı çatı altında üretmek mümkündür. Bu sebeple, talepte daralma olması durumunda üretim konusunu değiştirmek veya birden fazla ürünü aynı yatırımla üretmek mümkündür. Sektörde yerli üreticiler dünya standartlarını yakalamış olup, her türden plastik işleme makinelerinin büyük bir bölümü ülkemizde üretilmektedir.
Plastik İnşaat Malzemeleri Üretimi:
İnşaat malzemelerine yönelik plastik sanayi yatırımları; plastik profil ve boru, boru ve bağlantı elemanları üretiminin yapılacağı yatırımlar olarak gerçekleştirilebilir.
Plastik Eldiven ve Enjektör Üretimi:
Tıpta doktorların kullandıkları cerrahi eldivenler ve plastik enjektörler de Sinop'ta üretilebilir. Bu tür plastik ürün üretiminin diğer üretimlerden farkı, üretimin steril şartlarda yapılmasıdır. Bu açıdan, bu alanda yatırımlara karar verildiğinde, sterilizasyon şartlarının getireceği ilave maliyetler göz önüne alınmalıdır.
Plastik enjektörlerin tamamına yakını ülkemizde üretilirken, eldivenlerin büyük bir bölümü ithal edilmektedir. Enjektör talebinin artması sebebiyle enjektör yatırımlarına, eldivenlerin ise ithal ediliyor olması sebebiyle eldiven yatırımlarına ihtiyaç bulunmaktadır. Hammadde olarak kullanılacak stiren-bütadien kauçuğu (SBR) veya normal bütadien kauçuğu (NBR), diğer plastik hammaddeleri gibi Petkim'den temin edilebilir.
Şırınga yapımında kullanılmakta olan iğnelerin yurt dışından temin edilmesi gerekmektedir.
Plastik sektörü için önerilen diğer üretim konularına yönelik yatırımlar ayrı olarak yapılabileceği gibi yukarıda bahsedilen yatırımlarla aynı çatı altında da yapılabilir.
Diğer Yatırım Konuları:
- Cam Eşya Üretimi
- Elektro Porselen Üretimi
- Seramik Sofra ve Süs Eşyası Üretimi
Cam Eşya Üretimi:
Cam üretimi Sinop'un yabancı olmadığı bir üretim konusudur. Dolayısıyla İl'in bu konuda alt yapısı bulunmaktadır. Türkiye Şişe ve Cam Sanayi'ne ait iken özelleştirilen ve yıllardır atıl durumda bulunan Sinop Cam Sanayi'nin tekrar faaliyete geçirilmesi, cam ve cam ürünleri üretiminin tekrar canlanmasına sebep olacaktır.
Sektörde her türlü camda üretim açığı olmamakla birlikte, özellikle cam mutfak eşyaları ve biblo, küçük heykelcikler, masklar ve benzeri gibi süs eşyaları konusunda talebin giderek artmasına paralel olarak üretim kapasitesinin düşüklüğü sebebiyle talebin karşılanamaması söz konusudur. Ülkemizde bu konudaki yatırımların başarılı olabilmesi için, uzak doğu ülkelerinden yapılan ucuz, fakat kalitesiz sofra eşyaları ithalatına son verilmesi gerekmektedir.
Sektördeki üretimin, talebin üzerinde olması, cam ihracatının ise mümkün olmakla birlikte kolay olmaması sebebiyle, cam sanayine yatırım düşünüldüğünde, yatırımların cam süs eşyası ve cam laboratuar malzemeleri üretimine yönelik olması önemlidir.
Ayrıca, sektörde cam mozaik konusunda da üretim açığı söz konusu olduğundan, bu alana da yatırım yapılabilir.
Cam mozaik talebi azalma göstermesine rağmen; üretim talebin altında olduğu için üretim açığı söz konusudur. Cam mozaik üretimi, hurda camı değerlendirmeye yönelik bir üretim olduğu için, camın geri dönüşümüne de katkıda bulunan bir sektör konumundadır.
İl'de cam mozaik üretiminde bulunan iki işletme bulunmaktadır. Hammadde temini konusunda problem olmasına rağmen; yeni cam mozaik üretim tesisleri kurulabilir. Hammadde temininde ortak hareket edilebildiğinde yaşanan problemler ortadan kaldırılabilir.
Elektro Porselen Üretimi:
Şehirlerarası elektrik iletim hatlarında, indirme ve yükseltme tesislerinde ve birçok yerde yalıtkan (İzolatör) olarak kullanılan elektro porselen talebinde, yeni iletim hatları tesisi, yenileme vb. gibi sebeplerle artışlar söz konusudur.
Elektro porselen üretimi, yüksek katma değer sağlayan, bununla birlikte ihtisas isteyen bir konudur. Her ne kadar ilde tuğla ve kiremit ile bazı seramik eşya üretimi yapılmakta ise de, elektro porselen konusunda üretim yapan herhangi bir işletme yoktur. Bu açıdan, böyle bir yatırıma karar verildiğinde, mevcut şartlarda üretimin gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceği iyi araştırılmalıdır.
Seramik Sofra ve Süs Eşyaları Üretimi:
Seramik sofra ve süs eşyaları, sağlıklı olmaları sebebiyle evlerde, lokanta vb. gibi yerlerde yaygın olarak kullanılan malzemeler arasında bulunmaktadır. Üretimin, talebin üzerinde olduğu sektörde, üretim fazlası ihraç edilmektedir. İç piyasanın dolmuş olması sebebiyle, ihracatı, pazarlayan yatırımlara karar vermek gereklidir.
Sektörde, talepteki sürekli daralmaya karşın üretim artmış bulunmaktadır. Bu açıdan, İl'de konuyla ilgili yatırım düşünüldüğünde ve ihracat hedeflendiğinde, dış pazarlardan talep edilen ürün çeşitlerinin öncelikle tespit edilmesi önem arz edecektir.
Sinop, ılıman iklimi ile seracılık yapmaya son derece elverişli coğrafi bir konuma sahiptir. İl'in engebesiz ve tarıma uygun kesimleri seracılık amacıyla değerlendirilebilir. Çok yaygın olmasa da daha önce gerçekleştirilen örtü altı seracılık uygulamalarından olumlu sonuçlar alınmış olması, İl'de bu konuda yeni yatırımların yapılması için teşvik edici bir unsur durumundadır.
Seralarda mevsimine has sebzeler turfanda olarak yetiştirilebilecektir. Ayrıca, bir seradan yılda dörde kadar ürün elde etmek mümkün olabileceği için birim alandan en yüksek verim almak söz konusu olabilecektir.
İl'in güneşli gün sayısının güneydeki illerimize göre daha az ve güneş ışıklarını daha eğik olarak alıyor olması, seracılık yatırımlarının avantajını bir miktar azaltmaktadır. Bu sebeple, ürünlerin olgunlaşması güney illerimizde yer alan seralara göre daha geç gerçekleşeceğinden; pazarın bölge ile sınırlı kalması söz konusudur. Bununla birlikte, birim alandan elde edilecek gelir her durumda normal olarak elde edilenden fazla olacaktır.
Arazisinin oldukça büyük bir bölümü engebeler ve orman alanları ile kaplı olan İl'de, seracılık, fazla geniş araziye ihtiyaç göstermediğinden, küçük alanların değerlendirmesine de imkan verecektir.
Genelde tercih edilen tesis; daha kolay ve ucuz olan plastik malzeme ile yapılan seralar olmaktadır. Bu tür seralar, genellikle çok küçük ve meyilli arazilerde tercih edilmekte iken, daha profesyonel anlamda seracılık yapmak isteyen yatırımcılar, büyük ve meyilsiz arazilerde cam malzemeden yapılan seraları tercih etmektedirler.
Burada önerilen yatırım, seracılık yatırımı olarak, İl özelliği dikkate alındığında büyük ölçekli bir yatırım olarak kabul edilebilir. Yatırım ölçeğinin daha küçük tutulması durumunda, yatırım tutarının daha da azalacağı dikkate alınmalıdır.
Birinci tür yatırımlarda daha düşük bir sabit yatırım miktarıyla daha fazla ürün elde etmek mümkün olmasına karşın yatırımların teknik ömürlerinin kısa, ikinci tür yatırımlarda daha yüksek bir sabit yatırım miktarıyla daha az ürün elde edilmesine karşın yatırımların teknik ömürlerinin daha uzun olduğu dikkate alınmalıdır.
Sera yatırımlarında, üretilecek ürünlerin pazarının İl ve çevre İllerle sınırlı kalacağı düşünülerek, yatırım büyüklüğünün tespitinde, yerel talebin dikkate alınması gereklidir.
Kültür Mantarı Yetiştiriciliği:
Son yıllarda kültür mantarı, besleyici özelliği de göz önüne alındığında her geçen gün tüketimi artan ve aranan bir ürün olarak karşımıza çıkmaktadır. İklim koşullarının elverişli olması ile birlikte özellikle kırsal ve dar alanlarda yetiştirilmesi mümkün olan kültür mantarcılığı, köyden kente olan göçü azaltacağı gibi, kırsal bölge gelirlerini de artıracaktır.
Yem Bitkileri:
İlgili kuruluşlarca ve özel sektör tarafından gerçekleştirilen çalışmaların sonucunda, hayvancılığın tekrar canlanması paralelinde yem bitkilerine olan talepte artışlar olacaktır. Bu talebin karşılanması açısından yem bitkileri üretiminin önem kazanacağı söylenebilir. Bu açıdan, hayvancılık sektörünün ve talebin izlenmesi, yem bitkilerine yönelik yatırımlar için önemlidir.
Hayvancılık Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar:
- Et ve Süt Besiciliği
- Et ve Yumurta Tavukçuluğu
- Arıcılık
- Su Ürünleri Üretimi
Et ve Süt Besiciliği:
Büyük bir bölümü engebeli ve ormanlık alanlarından oluşan İlde, özellikle de İlin kuzeyinde yer alan engebeli ve ormanlarla kaplı yörelerde besicilik, en uygun yatırım olarak görünmektedir. Besicilik, coğrafi yapının ve iklim özelliklerinin uygun olması sebebiyle mera ve ahır işletmeciliği veya açık besicilik şeklinde de yapılabilir.
Et ve Yumurta Tavukçuluğu:
Deniz yolu vasıtasıyla Karadeniz'e kıyısı bulunan ülkelere ihracat imkânlarının olması, et ve yumurta tavukçuluğu yetiştiriciliğine yatırım yapmaya bir nedendir.
Ülkemiz, mevcut hayvan varlığının büyük bir kısmının düşük verimli ırklardan oluşması, olumsuz çevre faktörleri, bakım-beslenme koşullarının yeterli düzeyde olmaması ve üreticilerin bilinçsizliği nedenleri ile hayvan başına elde edilen verim itibariyle gelişmiş ülkelerin gerisinde kalmıştır.
Yıllardır yürütülen ıslah çalışmaları ve uygulanan teşvik tedbirleri sonucu birim başına verimde önemli gelişmeler sağlanmış olmasına rağmen; henüz istenen düzeye ulaşılamamıştır. Canlı hayvan ihracatının et ihracatı haline dönüştürülmesi, hayvan beslemede en uygun yem kullanım seviyesinin tespiti ve uygulaması, kuzu ve dana besiciliğinde hayvanların en uygun ağırlık kazanılıncaya kadar beside bırakılmasının sağlanması ve erken kesimin önüne geçilmesi, et ve süt üretimi yönünde başarılı ıslah çalışmaları çok önemlidir.
Daha çok mera ve anıza dayalı bir besleme şeklinin görüldüğü koyunculukta da, nadas alanlarının giderek daralması ve mera alanlarında ıslah çalışmalarının yavaş gerçekleşmesi olumsuz etki yapmaktadır. Bu olumsuzluğu gidermek için, daha yüksek verimli kültür ırkı ve melezlerinin arttırılması yönünde gerekli önlemlerin alınması ve İl’de koyun yetiştiriciliği yönünde çalışmalar yapılması, küçükbaş hayvan varlığı içerisindeki payının arttırılması ve geliştirilmesi gerekmektedir.
Sinop iklim ve çok zengin bitkisel üretim açısından büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine son derece elverişlidir. Hayvancılık sektöründe arzulanan verim artışlarının sağlanmasında mevcut genetik kapasite, suni ve tabii tohumlama uygulamaları ile artırılırken, bu konuda bakım, beslenme şartlarının iyileştirilmesi ve çeşitli girdi fiyatları ile ürün fiyatları arasındaki hassas dengenin korunması hususları da önemini sürdürmektedir.
İl'de yumurta ve et tavukçuluğu yeterli düzeyde değildir. Sinop'ta doğal, sosyal ve ekonomik koşullar çerçevesinde et ve yumurta yönünde yüksek verimli tavuk sayısının arttırılması için; daha iyi bakım, beslenme ve hastalıklarla mücadele gibi önlemleri kapsayan proje ve çalışmalar yürütülmelidir.
Arıcılık:
İl'in doğal yapısı, arıcılığın gelişmesine çok uygundur. Bu nedenle, bal üretimi yapacak tesisler için potansiyel fazlasıyla mevcuttur. Yeterince değerlendirilmeyen arıcılık potansiyelinin daha iyi değerlendirilebilmesi için; kaliteli üretime ve damızlık seçimine önem verilmesi, kovan başına bal veriminin artırılması, arıcılık ürünlerinin iyi bir pazar yapısına kavuşturulması ve üreticilerin eğitilmeleri sağlanmalıdır.
Su Ürünleri Üretimi:
Sinop'un yer üstü su potansiyeli yüksektir. Yörede büyüklü küçüklü birçok dere ve çay yer almaktadır. Bu dere ve çayların durgun aktığı kesimlerinde veya kenarlarında yer alan araziler alabalık, somon vb. tatlı su balıklarının üretimine yönelik tesisler için uygun bir alt yapı oluşturmaktadır.
Ayrıca, koylarda tuzlu su balıkları yetiştirilebilir. Benzer uygulamalar sınırlı sayıda da olsa İl'de uygulamaya konulmuş ve başarılı sonuçlar alınmıştır.
Yıllar itibarıyla su ürünleri üretimi, talebin üzerinde gerçekleşmekte olup, üretimdeki fazlalık ihracat yoluyla eritilmektedir.
Denizlerimizde ve su kaynaklarımızdaki kirlenme ve bilinçsiz veya aşırı avlanma sebebiyle, doğal su ürünleri potansiyeli giderek azalmakta olduğundan; talebin avlanma dışındaki yollarla, yani üretimle karşılanması gerekmekte, bu ise balık üretimine yönelik yatırımları gerekli kılmaktadır.
Sinop'taki yer üstü su kaynakları ve koylar bu amaçla değerlendirdiğinde, söz konusu tesislerde üretilecek ürünlerin bir kısmı iç pazarlara sunulabilecek; ayrıca, talep fazlasını ihraç etme imkanı da bulunabilecektir.
Üretilecek su ürünlerinden talep fazlasının işlenmiş su ürünleri üreten tesislere hammadde olarak pazarlanması da mümkündür. Ayrıca, yatırımların başarılı olmaları durumunda, orta vadede, İl'de de su ürünleri işleyen yatırımların artması da söz konusu olabilecektir.
Gıda Sektörüne Yapılabilecek Yatırımlar:
- Reçel ve Marmelat Üretimi
- Dondurulmuş Gıda Üretimi
Reçel ve Marmelat Üretimi:
Sinop'ta kısa ömürlü yaz meyvelerini değerlendirmek ve pazara sunmak için reçel ve marmelat üretimi yapacak tesisler kurulabilir. İl'de üretilen meyvelerden ve sulu tarım sonucu artacak meyve üretiminin yaş olarak tüketilen kısmı dışındakiler, daha yüksek bir katma değer elde etmek amacıyla reçel ve marmelat üretimine yönelik bir yatırımda değerlendirilebilir.
Dondurulmuş Gıda Tesisi:
Giderek yaygınlaşan örtü altı seracılık üretiminde artış görülmektedir. Ayrıca, İl bir kıyı şehri olduğundan, balıkçılık da yapılmaktadır. Üretimi artan sebzenin yerel talebin üzerinde olan fazlasını değerlendirmek ve avlanan balıkları bozulmadan talep edilen yerlere ulaştırmak için dondurulmuş gıda üretim tesisleri kurulabilir.
Bu tür tesislerde üretilecek olan dondurulmuş gıdaların Sinop’tan deniz yoluyla Karadeniz’e kıyısı olan ülkelere ihracat imkanı da mevcuttur.
Orman Ürünleri Sanayinde Yapılabilecek Yatırımlar:
- Kereste Üretimi
- Kontrplak ve Kaplama Üretimi
- Mobilya İmalatı
- Parke Üretimi
- Ahşap Kapı ve Pencere Sistemleri İmalatı
- Ambalaj Üretimi
- Ahşap Tekne İmalatı
- Lata Üretimi
- Lamine Yonga Levha (Laminat)
- Lif Levha (MDF)
- Lamine Parke
Kereste Üretimi:
İl, orman varlığı bakımından zengin İllerden biridir. Bununla birlikte, ilgili bölümde de belirtildiği gibi, orman varlığının niteliği ve artım miktarının yetersizliği sebebiyle yeterli orman emvali elde edilememektedir. Mevcut şartlarda orman varlığından elde edilen emvalin mobilya sanayi için kereste haline getirilmesini sağlayan kereste üretim tesisleri mevcuttur ve çok düşük miktarlarda üretim yapmaktadırlar.
Orman emvalinin sınırlı olmasına karşın, Rusya Federasyonu ve Ukrayna ile Türk Cumhuriyetlerinden ithal edilmekte olan kereste giriş noktalarına (Samsun ve Trabzon Limanlarına) yakın olması sebebiyle de ithal hammadde teminini konusunda avantajlı bir konumda bulunması, orman ürünleri üretimine yönelik yatırımlar için İl'in cazibesini bir miktar artırmaktadır.
Sınırlı da olsa orman varlığından elde edilen emval ile ithal hammaddenin İl içerisinde değerlendirilerek katma değerin Sinop ekonomisine kazandırılması açısından kereste üretim tesisleri kurulabilir. Kurulacak kereste üretim tesisleri, ilk aşamada inşaat sektörünün kereste ihtiyacını karşılayacak, ayrıca iç piyasaya satış yapabilecektir.
Kontraplak ve Kaplama Üretimi:
Sinop'un sahip olduğu orman emvali ve pazarlama şartları açısından ele alındığında, kontraplak ve kaplama üretimi, İl'de, orta vadede gerçekleşecek gelişmelerden sonra ulaşılabilecek bir kapasitedir. Yatırımın daha düşük kapasitelerde gerçekleştirilmesi söz konusu olabilir.
Bu noktada dikkate alınması gereken hususlar, iç ve dış kaynaklı hammadde temini kadar pazar şartları ve üretilecek ürünün çeşitleri olacaktır. Her ne kadar, yatırımı düşük kapasitelerde gerçekleştirmek mümkün ise de, optimum kapasiteden uzaklaştıkça üretim verimliliğinden de uzaklaşılacağı için, maliyetlerin artması söz konu olacaktır.
Parke Üretimi:
Konutlarda konfora yönelik inşaat malzemelerinin kullanımında artışlar meydana gelmesi ve konutların zeminlerinin parke kaplı olmasının tercih edilmesi, parkeye olan talebi artırmış ve bunun sonucunda son yıllarda talep üretimin üzerinde gerçekleşmiştir. Bu sebeple, kurulacak parke üretimine yönelik bir tesis, hem orman varlığını değerlendirecek; hem de talebin karşılanmasına yardımcı olacaktır.
Her ağaçtan parke üretilemediği için, parke üretimi konusunda yatırım kararından önce, parke üretiminde kullanılabilecek yeterli hammaddenin iç veya dış piyasadan temin edilip edilemeyeceği araştırılmalıdır.
Ahşap Kapı ve Pencere Sistemleri Üretimi:
Ülkemizde nüfus artışı paralelinde artan konut talebi, ahşap kapı ve pencere talebini de beraberinde getirmektedir. Konutlarda veya villa tipi evlerde belirli özelliğe sahip çok sayıda kapı ve pencerenin aynı anda teminini gerektirmektedir. Geleneksel atölye tipi işletmelerde yapılan kapı ve pencere üretimi, bu tür talepleri karşılamaktan uzaktır.
Aynı ölçüde seri pencere üretiminde pazarlama problemleri ile karşılaşmak mümkün olsa da; değişik ölçülerde üretim yapılarak bu problem aşılabilir gözükmektedir. Ayrıca, seri üretimin getireceği maliyet avantajları ile bu tür pencerelerin giderek yaygın olarak kullanılmaya başlanması, pencerelerde de standart ölçülerin oluşmasını sağlayacak ve aynı zamanda çok kısa bir süre sonra bu problemin kendiliğinden çözülmesine katkıda bulunacaktır.
Seri olarak, fabrika ortamında pencere ve kapı üretimine yönelik bir yatırım için en önemli problem kapasitenin belirlenmesi olacaktır. Bu sebeple pazar araştırmalarının iyi yapılması ve daha sonraki yıllarda kapasite artırımı yapılacak şekilde uygun bir kapasite ile yatırıma başlanılmasında yarar söz konusudur.
Ambalaj Malzemeleri Üretimi:
Sanayi sektörünce üretilen değişik ürünlerin tüketiciye ulaştırılmasında kağıt, plastik veya ahşap esaslı değişik ambalajlar kullanılmaktadır. Ahşap ambalajlar daha ziyade meyve ve sebze sandığı, palet (Taşıyıcı taban) veya büyük hacimli makine ve teçhizatın dış ambalajı olarak kullanılmaktadır.
Bu amaçla pazar araştırması ve talep tespiti ile üretim konusu tespit edilebilir ve sadece sandık veya palet üretimi yapılabilir. Esnek üretim metodu ile her türlü ambalaj malzemesini aynı anda üretmek de mümkündür.
Lata Üretimi:
Lata, kerestenin dilimlenmesiyle elde edilen 2-3 mm kalınlığında ve 8-10 cm genişliğindeki ahşap levhaların birbirine yapıştırılması ve presle şekil verilmesiyle elde edilen masif bir malzemedir. Lata, esneme özelliği sebebiyle, mobilya sektöründe, koltuk, kanepe, yataklı kanepe ve bazalı yataklarda, oturma zeminini desteklemek amacıyla kullanılmaktadır. Ranzalarda ise, hafif olması sebebiyle, ağır suntalar yerine yatak altlığı olarak değerlendirilmektedir.
Latalar, hafif bombeli olarak üretildikleri ve kullanıldığı yere bombeli yüzeyleri yukarı gelecek şekilde monte edildikleri için, üzerine uygulanan yüke göre aşağı yönde bir miktar esnemektedir. Uygulanan yükün büyüklüğüne göre en fazla düz konuma gelmekte ve mobilyada içe göçme olayına imkan vermemektedir. Ayrıca lastik kolonlara göre daha uzun bir ömre sahiptirler. Bu özellikleri sebebiyle modern mobilyalarda latalar lastik kolonlara tercih edilmektedirler.
Lata üretimi için en fazla 15 cm genişliğinde levha elde edilebilecek çaplardaki ağaçlar yeterli olduğu için, büyük boyutlardaki kerestelerin kullanılması gerekmemektedir. Bu sebeple, uygun niteliklerde olmak üzere küçük çaplı ağaçlar lata üretiminde değerlendirilebilmektedir. Ayrıca, lata yanında aynı üretim sistemi ile sandalye ve zigon sehpa üretiminin de yapılması mümkün olabilmektedir.
Lamine Yonga Levha (Laminat):
Lamine yonga levha, yonga levhanın (Suntanın) plastik malzeme ile kaplanmasıyla elde edilen ahşap yarı mamullerdir. Mobilya sektöründe önceleri sade (Kaplamasız) olarak kullanılmaya başlayan yonga levhalar, imalât sırasında kullanım yerlerine göre, ahşap kaplama veya lake ile boyanarak mobilyaya dönüştürülmektedir.
Yonga levhalar üzerine yapılan ahşap kaplamaların zamanla renginin solması, açılma yapması, su ile temas ettiğinde suntanın şişmesi gibi problemler, yonga levhaların plastik malzeme ile kaplanması sonucu yaşanmadığından, lamine yonga levhalar, mobilya sektöründe aranır bir hammadde konumuna gelmiş bulunmaktadır. Mobilya sektöründe lamine yonga levha kısaca laminat olarak adlandırılmaktadır.
Lamine yonga levhalar, suya dayanıklılığı, işleme kolaylığı, renk çeşitliliği ve albenisinin yüksek olması vb. gibi sebeplerle, dolap, vestiyer, çalışma masası, bilgisayar masası ve mutfak dolabı yapımında çoğunlukla kullanılan malzeme durumuna gelmiştir. İmalât sırasında kesilen kenarların kaplama malzemesi ile aynı renklerde plastik kenar bantları ile kapatılması, yonga levhanın üretilen mobilyada da suya dayanıklılığını devam etmesini sağlayan en büyük özelliktir.
Lif Levha (MDF):
Lif levha, yonga levhadan farklı olarak, hammaddenin yonga haline getirildikten sonra liflerine ayrılması ve bu liflerin yüksek basınç altında sıkıştırılmasıyla elde edilen bir ahşap ürünüdür.
Yüksek basınç altında üretildiği için kırılma dayanımı daha yüksektir ve gevrek olmadığından yonga levha gibi ufalanmamaktadır. Dokusunun sıklığı nedeniyle, testere ile kesilebilme ve ahşap gibi şekil verilebilme özelliklerine sahiptir. Ayrıca su emme değeri düşük olduğu için, suyla temasında su emerek şişmemektedir. Yüzey düzgünlüğünün iyi olması sebebiyle herhangi bir kaplama gerektirmemekte ve doğrudan boyanabilmektedir.
Mobilya sektöründe lif levhalar, yonga levhaların kullanıldığı her yerde kullanıldığı gibi, yonga levhaların kullanılamadığı dekoratif mutfak dolabı kapakları vb. üretiminde de kullanılabilmektedir. Herhangi bir kaplama gerektirmemesi ve dayanıklılığı gibi sebeplerle kaliteli mobilya yapımında yonga levhalara nazaran daha tercih edilen bir ürün konumuna gelmiş bulunan lif levhaların tek dezavantajı, fiyatlarının yonga levhalara göre bir miktar yüksek olmasıdır.
Lamine Parke:
Günümüzde, insanlarımızın oturdukları konutlardan beklentilerinin artmasına paralel olarak konutlarda konfora yönelik inşaat malzemelerin kullanımında da artışlar meydana gelmektedir. Konutların zeminlerinin parke kaplı olmasının tercih edilmesi de parkeye olan talebi artırmış ve bunun sonucunda son yıllarda talep üretimin üzerinde gerçekleşmiştir.
Lamine parke, klasik parkeden farklı olarak, keresteden değil lif levhadan imal edilmektedir. Klasik parkeden farklı olduğu diğer bir nokta ise boyutlarıdır. Klasik parkede bir parke tahtası yaklaşık 2-3 cm eninde ve 30-40 cm boyunda ve 2-2,5 cm kalınlığında iken, lamine parke, 15-20 cm eninde, 100-120 cm boyunda ve 0,8-1 cm kalınlığındadır.
Lamine parkeler, yüksek yoğunluktaki lif levhalardan (MDF) üretilmekte ve üzerleri, suya ve çizilmeye dayanıklı dekoratif plastik malzeme ile kaplanmaktadır. Lamine parkeler bu özelliği ile kullanıcıya renk ve motif zenginliği sunabilmektedir.
Klasik parkeyle bir odanın döşenmesi için binlerce parke tahtasının bir araya getirilmesi gerekirken, lamine parke ile döşemede en fazla yüzlerle ifade edilebilen sayıda parke tahtası gerekmektedir. Bu yönüyle döşeme kolaylığı sağlamaktadır.
Klasik parkeler, genellikle meşe, kayın, ceviz vb. gibi sert ağaçlardan üretilmekte, kullanımları sırasında yamulmamaları için de fırınlanmaktadır. Bununla birlikte suyla teması sonucu şekil bozuklukları meydana gelebildiğinden döşemeler bozulabilmektedir. Lif levhaların suya direnci sebebiyle, lamine levhalarla yapılan yer döşemelerinde bu tür bozulmaların meydana gelmesi söz konusu değildir.
Lamine parke, inşaat sektöründe lüks konut inşaatlarında veya konutların yeniden dekorasyonları sırasında, avantajları sebebiyle klasik parkeye karşı tercih edilmektedir. Lamine parkeler, farklı boyutlarda ve farklı dekoratif malzeme ile kaplanarak lambri olarak da kullanılabilme özelliğine sahiptir.
Lamine parke talebi giderek artmakta olup, yurtiçinde yeterli miktarda lamine parke üretilmediğinden talebin bir kısmı ithalat ile karşılanmaya çalışılmaktadır.
Turizm Sektörüne Yapılabilecek Yatırımlar:
Sinop, gerek zengin tarihi açısından, gerekse doğal güzellikleri açısından turizm potansiyeli olan bir İl'dir.
- Turistik Otel ve Pansiyonlar
- Lokanta, Kafeterya ve Eğlence Yerleri
- Mokamplar ve Kamping Alanları
Sinop'ta yörenin özelliğine göre otel ve pansiyon tipinde barınma amaçlı yatırımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Aynı şekilde her yıl artan turist sayısına paralel olarak yeme-içme ve eğlenme ihtiyaçlarını karşılamak üzere lokanta, kafeterya ve eğlence yerleri ile ilgili yatırımların yapılması gerekmektedir.
İl'in gerek kıyı kesiminde, gerekse av ve yayla turizmine açılacak olan iç kesimlerinde, araçlarıyla bölgeye gelen turistlerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere mokamp ve kamping alanlarına da ihtiyaç vardır.
Tekstil Sanayinde Yapılabilecek Yatırımlar:
- Çorap Üretimi
- Örme Eşya Üretimi
Ülkemiz diğer ülkelerdeki dokuma ve giyim sanayi ile rekabet edebilecek seviyeye ulaşmıştır. Dokuma ve giyim ürünleri üretimi, talebin artmasına paralel olarak giderek hammaddenin üretildiği yerlere bağımlılığını yitirmiş, bunun sonucu olarak yurdumuzun hemen, hemen her yöresinde tekstil yatırımları gerçekleştirilmektedir.
Yüksek miktarlarda sabit yatırım gerektiren tekstil yatırımlarını bekleyen riskleri en aza indirmek, fizibilite etüdünün ve üretilecek ürün türünün tespit edilmesi açısından iyi bir pazar araştırması gereklidir.
Çorap Üretimi:
Çorap, dış giyimin ayrılmaz bir parçası olarak günlük hayatımızda önemli bir yeri olan üründür. Tüketici beğenileri doğrultusunda, renk ve desen olarak giderek büyüyen bir yelpazede çorap üretimi yapılmaktadır. Mevcut şartlarda üretim, talebi karşılar seviyede olsa bile, talep artışının sürekliliği, çorap üretimi konusunda yeni yatırımları gündeme getirmektedir.
Örme Eşya Üretimi:
Örme giyim konusu, sentetik örgü ipleri kullanılarak üretilen tüm ürünleri kapsamaktadır. Kullanılan iplik numarasına göre çok ince örgülü örme ürünlerinden kaba örgülü örme ürünlerine kadar değişik örgü ürünler üretilmektedir.
Talebi Karşılamaya Yönelik Yatırımlar:
Gerek yurtiçinden, gerekse yurt dışından gelen talepler, mevcut işletmelerce karşılanmaktadır. Talep edilen ürünlerden Sinop'ta üretilmesinin mümkün olduğu görülenlerin üretimine yönelik yatırımlar, yatırım grupları temelinde aşağıda verilmiştir.
Gıda Sanayinde Yapılabilecek Yatırımlar:
- Süt ve Süt Mamulleri Üretimi
- Pirinç Unu ve Nişasta Üretimi
- Küp Şeker Üretimi
Süt ve Süt Mamulleri Üretimi:
Mevcut hayvan potansiyelinden elde edilen süt miktarı mevcut şartlarda herhangi bir süt ve süt ürünleri üretim tesisi için yatırım yapmaya yetecek miktarlarda değildir. Bu sebeple faaliyette olan işletmeler kullanım kapasite oranların altında çalışmaktadır. Fakat, süt hayvancılığı geliştirici çalışmalar sonucu süt verimindeki artışlar ve besicilik yatırımları ile orta vadede süt potansiyelinde meydana gelecek artışlar bu tür yatırımları mümkün kılabilecektir.
Süt inekçiliğine yönelik yatırımlar sonucu elde edilecek sütün değerlendirilmesi amacıyla, süt ve süt mamullerinin üretimlerine yönelik yatırımlar, önümüzdeki yıllarda gerçekleştirilebilir yatırımlar olarak dikkate alınmalıdır.
Pirinç Unu ve Nişasta Üretimi:
Pirinç, ilin önemli tarımsal ürünleri arasındadır. Üretilen pirincin tamamı yemeklik olarak tüketilmektedir. Sanayinin ihtiyaç duyduğu pirinç unu ve nişasta talebinin dikkate alınıp, pirinçten elde edilen katma değeri artırmak ve İl ekonomisine katkı sağlamak için pirinç unu ve nişasta üretimine yönelik yatırımlar yapılabilir.
Pirinçten elde edilecek nişasta üretiminde ise dış pazarları hedefleyen bir üretim anlayışıyla yatırım yapılması gerekliği ortaya çıkmaktadır.
Küp Şeker Üretimi:
Küp şeker, kristal toz şekerin bir miktar nemlendirilerek basınçla sıkıştırılması ve küp şeklinin verilmesiyle üretilen bir gıda maddesidir. Talebin artmasına paralel olarak ülkemizin hemen her tarafında üretilmeye başlanmıştır.
Küp şekere, iç piyasadan gelen talepler ile yurt dışı talepleri dikkate alındığında, Sinop'ta yatırım yapmanın uygun olduğu söylenebilir.
Yukarıda belirtilen sebeplerle iç ve dış talepleri karşılamaya yönelik olarak Sinop'ta küp şeker üretimine yönelik yatırımlar düşünüldüğünde, küp şeker üretimi için gereken kristal toz şeker, Kastamonu Şeker Fabrikaları'ndan temin edilebilecektir.
Tekstil Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar:
Tekstil sektörü, son yıllarda en fazla yatırımın yapıldığı sektördür. Ülkemiz diğer ülkelerdeki tekstil sektörleri ile rekabet edebilecek seviyeye ulaşmıştır. Tekstil ürünleri üretimi, talebin artmasına paralel olarak giderek hammaddenin üretildiği yerlere bağımlılığını yitirmiş, bunun sonucu olarak yurdumuzun hemen, hemen her yöresinde tekstil yatırımları gerçekleştirilmeye başlanmıştır.
Sinop'ta tekstil yatırımlarının gerçekleştirilmemesi için herhangi bir sebep bulunmamaktadır. Bununla birlikte, İl'in kapalı ekonomik yapısı sebebiyle çok dar bir alıcı çevresine hitap edilmek zorunda kalınacağı ve ülkemizde tekstil yatırımlarının talebin de üzerinde kapasiteye sahip olması sebebiyle iç pazarda doygunluğa ulaşıldığı için, kurulacak tesislerin İl dışında faaliyette bulunan diğer tekstil tesisleriyle anlaşmalı olarak fason imalata yönelik veya doğrudan ihracata yönelik olarak çalışmaları gerekecektir.
Bu sebeplerden dolayı, yüksek miktarlarda sabit yatırım gerektiren tekstil yatırımlarını bekleyen riskleri en aza indirmek açısından fizibilite etütünün ve üretilecek ürün türünün tespit edilmesi açısından iyi bir pazar araştırması yapılmasının gerekliliği unutulmamalıdır. Sinop'ta tekstil sektöründe;
- Hazır Giyim Üretimi
- Çorap Üretimi
- Penye Üretimi
Hazır Giyim Üretimi:
Tekstil ürünlerine olan ihtiyaç sürekli devam ettiğinden, yurtiçi talebi artan ve aynı zamanda en ihraç kalemlerini oluşturan hazır giyim, penye ve örme giyim ürünleri üretimi yapan yatırımlar gerçekleştirilebilir görülmektedir.
Hazır giyimde üretim, yurtiçi talebin çok üstündedir ve üretim fazlası ihraç edilmektedir. Türk hazır giyim ürünleri, kalitelerinin yüksekliği ve fiyatlarının uygunluğu gibi sebeplerle dış piyasalarda aranılmaktadır.
Sinop Organize Sanayi Bölgesi, altyapı ve teşvik imkânları ile bu tür yatırımlar için büyük bir avantaj sağlamaktadır. Bu sebeple, ihracat potansiyelini de değerlendirmek üzere hazır ve örme giyim ile penye üretimine yönelik tesisler gerçekleştirilebilir.
Hazır giyime yönelik yatırımlar; bay, bayan ve çocuk hazır giyim ürünlerinin birlikte üretilebileceği komple birer yatırım olarak gerçekleştirilebileceği gibi, ayrı yatırımlar olarak da gerçekleştirilebilir.
Çorap Üretimi:
İl'de, çorap imalatına yönelik yüksek ölçekli yatırımın yapılabilirliği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Penye Üretimi:
Sinop'ta bayan giyimine yönelik olarak hazır giyim yatırımları da gerçekleştirilebilir. Bayan hazır giyim üretimine yönelik olarak; tişört, penye bluz, penye pantolon, penye etek ve penye elbise üretilebilecek bir yatırım düşünülebilir.
Plastik Sanayinde Yapılabilecek Yatırımlar:
- Plastik İnşaat Malzemeleri Üretimi
- Plastik Eldiven ve Enjektör Üretimi
Plastik malzemeler, özelliklerinin uygunluğu sebebiyle hemen, hemen her alanda kullanılabilen malzemelerdir. Kullanım alanlarına her gün yenileri eklenmekte olan plastik malzemelerin en fazla kullanıldığı alanlardan birisi, temiz ve pis su borusu, oluk, kapı ve pencere sistemleri olarak inşaat sektörüdür.
Plastik inşaat malzemeleri içerisinde pis su boruları, pik pis su borularının yerini almış olup, artık inşaatlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Tesis kolaylığı bakımından galvanizli borular yerine içme suyu tesisatlarında ve kombili kalorifer tesisatlarında plastik temiz su boruları da kullanılmaktadır. Kullanımı giderek yaygınlaşmakta olan bir başka plastik inşaat malzemesi ise plastik kapı ve pencere sistemleridir.
Plastikler, önceleri mutfak eşyaları olarak evlere girmiş iken, şimdilerde ise plastik sandalye, koltuk, masa vb. şeklinde mobilya olarak da evlerde yer almaktadır. Plastik mobilyaların portatif olanları pikniklerde tercih edilmektedir.
Önceleri hortum olarak bahçıvanların hizmetine giren plastiklerin, esneklikleri, kullanım kolaylıkları ve ucuzlukları gibi sebeplerle giderek daha yaygın olarak bahçıvan aletleri olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Plastik sanayi esnek üretim modeline en uygun sektördür. Üretim hattında yer alan enjeksiyon makineleri ile enjeksiyon metoduyla üretilen değişik ürünleri aynı çatı altında üretmek mümkündür. Bu sebeple, talepte daralma olması durumunda üretim konusunu değiştirmek veya birden fazla ürünü aynı yatırımla üretmek mümkündür. Sektörde yerli üreticiler dünya standartlarını yakalamış olup, her türden plastik işleme makinelerinin büyük bir bölümü ülkemizde üretilmektedir.
Plastik İnşaat Malzemeleri Üretimi:
İnşaat malzemelerine yönelik plastik sanayi yatırımları; plastik profil ve boru, boru ve bağlantı elemanları üretiminin yapılacağı yatırımlar olarak gerçekleştirilebilir.
Plastik Eldiven ve Enjektör Üretimi:
Tıpta doktorların kullandıkları cerrahi eldivenler ve plastik enjektörler de Sinop'ta üretilebilir. Bu tür plastik ürün üretiminin diğer üretimlerden farkı, üretimin steril şartlarda yapılmasıdır. Bu açıdan, bu alanda yatırımlara karar verildiğinde, sterilizasyon şartlarının getireceği ilave maliyetler göz önüne alınmalıdır.
Plastik enjektörlerin tamamına yakını ülkemizde üretilirken, eldivenlerin büyük bir bölümü ithal edilmektedir. Enjektör talebinin artması sebebiyle enjektör yatırımlarına, eldivenlerin ise ithal ediliyor olması sebebiyle eldiven yatırımlarına ihtiyaç bulunmaktadır. Hammadde olarak kullanılacak stiren-bütadien kauçuğu (SBR) veya normal bütadien kauçuğu (NBR), diğer plastik hammaddeleri gibi Petkim'den temin edilebilir.
Şırınga yapımında kullanılmakta olan iğnelerin yurt dışından temin edilmesi gerekmektedir.
Plastik sektörü için önerilen diğer üretim konularına yönelik yatırımlar ayrı olarak yapılabileceği gibi yukarıda bahsedilen yatırımlarla aynı çatı altında da yapılabilir.
Diğer Yatırım Konuları:
- Cam Eşya Üretimi
- Elektro Porselen Üretimi
- Seramik Sofra ve Süs Eşyası Üretimi
Cam Eşya Üretimi:
Cam üretimi Sinop'un yabancı olmadığı bir üretim konusudur. Dolayısıyla İl'in bu konuda alt yapısı bulunmaktadır. Türkiye Şişe ve Cam Sanayi'ne ait iken özelleştirilen ve yıllardır atıl durumda bulunan Sinop Cam Sanayi'nin tekrar faaliyete geçirilmesi, cam ve cam ürünleri üretiminin tekrar canlanmasına sebep olacaktır.
Sektörde her türlü camda üretim açığı olmamakla birlikte, özellikle cam mutfak eşyaları ve biblo, küçük heykelcikler, masklar ve benzeri gibi süs eşyaları konusunda talebin giderek artmasına paralel olarak üretim kapasitesinin düşüklüğü sebebiyle talebin karşılanamaması söz konusudur. Ülkemizde bu konudaki yatırımların başarılı olabilmesi için, uzak doğu ülkelerinden yapılan ucuz, fakat kalitesiz sofra eşyaları ithalatına son verilmesi gerekmektedir.
Sektördeki üretimin, talebin üzerinde olması, cam ihracatının ise mümkün olmakla birlikte kolay olmaması sebebiyle, cam sanayine yatırım düşünüldüğünde, yatırımların cam süs eşyası ve cam laboratuar malzemeleri üretimine yönelik olması önemlidir.
Ayrıca, sektörde cam mozaik konusunda da üretim açığı söz konusu olduğundan, bu alana da yatırım yapılabilir.
Cam mozaik talebi azalma göstermesine rağmen; üretim talebin altında olduğu için üretim açığı söz konusudur. Cam mozaik üretimi, hurda camı değerlendirmeye yönelik bir üretim olduğu için, camın geri dönüşümüne de katkıda bulunan bir sektör konumundadır.
İl'de cam mozaik üretiminde bulunan iki işletme bulunmaktadır. Hammadde temini konusunda problem olmasına rağmen; yeni cam mozaik üretim tesisleri kurulabilir. Hammadde temininde ortak hareket edilebildiğinde yaşanan problemler ortadan kaldırılabilir.
Elektro Porselen Üretimi:
Şehirlerarası elektrik iletim hatlarında, indirme ve yükseltme tesislerinde ve birçok yerde yalıtkan (İzolatör) olarak kullanılan elektro porselen talebinde, yeni iletim hatları tesisi, yenileme vb. gibi sebeplerle artışlar söz konusudur.
Elektro porselen üretimi, yüksek katma değer sağlayan, bununla birlikte ihtisas isteyen bir konudur. Her ne kadar ilde tuğla ve kiremit ile bazı seramik eşya üretimi yapılmakta ise de, elektro porselen konusunda üretim yapan herhangi bir işletme yoktur. Bu açıdan, böyle bir yatırıma karar verildiğinde, mevcut şartlarda üretimin gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceği iyi araştırılmalıdır.
Seramik Sofra ve Süs Eşyaları Üretimi:
Seramik sofra ve süs eşyaları, sağlıklı olmaları sebebiyle evlerde, lokanta vb. gibi yerlerde yaygın olarak kullanılan malzemeler arasında bulunmaktadır. Üretimin, talebin üzerinde olduğu sektörde, üretim fazlası ihraç edilmektedir. İç piyasanın dolmuş olması sebebiyle, ihracatı, pazarlayan yatırımlara karar vermek gereklidir.
Sektörde, talepteki sürekli daralmaya karşın üretim artmış bulunmaktadır. Bu açıdan, İl'de konuyla ilgili yatırım düşünüldüğünde ve ihracat hedeflendiğinde, dış pazarlardan talep edilen ürün çeşitlerinin öncelikle tespit edilmesi önem arz edecektir.
© İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüğü
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder