KARABÜK - EFLANİ

İlçede ilk yerleşim M.Ö. I. Yüzyılda Bitinyalılar tarafından Roma’ya karşı bir savunma hattı oluşturmak amacıyla kurulduğu sanılmaktadır. İlk ve Ortaçağlarda Amasra kolonisinin İç Anadolu ile bağlantısını sağlayan yol üzerindeki bir savunma şatosu olarak yapılmıştır. Bu şatoyu Bithynia Hükümdarı Nikomedes’in oğlu Pylomes tarafından yapıldığı ve onun adını taşıdığı, Eflani adının buradan geldiği tahmin edilmektedir.

Yöre M.Ö. 70 yılında Roma, daha sonra Bizans egemenliğine girmiştir.Kaynaklar incelendiğinde Eflani’nin tarihi hakkında çok eskilere varan bilgilere rastlanılmamaktadır. Bu topraklar üzerinde kimlerin yaşadığı, hangi medeniyetlere sahne olduğunu kesin olarak bilinmemektedir.

1084’de Kastamonu ve Sinop bölgesini fetheden Kara Tiğin Bey bir süre buraya hakim olmuş, daha sonra da Bizanslıların eline tekrar geçmişse de 1213 yılında tekrar Türklerin eline geçmiştir. 1469 tarihinde Fatih Sultan Mehmet Ceneviz problemini halletmek üzere Amasra üzerine yürüyen Osmanlı birlikleri Eflani’de toplandı. Deniz yoluyla Amasra önüne gelen Murat Paşa komutasındaki birlikler Amasra limanını teslim alınca Eflani’deki birliklerinden ayrılan garnizon, Amasra’ya gönderildi. Kastamonu’nun bir sancak haline getirilerek Anadolu Beylerbeyliğine katılması üzerine, Eflani kalesinin artık stratejik bir fonksiyonu kalmadı. Eflani’nin askeri değerini kaybetmesi ile sadece çevre köyler için bir Pazar yeri olarak basit bir ekonomik değer taşımakta ve bundan sonraki kaynaklarda Eflani’den “Pazar” adıyla bahis olunmaktadır.

Kanuni devrinde Eflani, 80 akçelik küçük bir kadılık olarak teşkilatlandırılmış ve Kastamonu Sancak Beyliğine bağlanmıştır. Tanzimat’tan sonra kurulan yeni vilayet teşkilatında ise 35 parça köyü ile Kastamonu vilayetinin Safranbolu ilçesine bağlı bir bucak haline gelmiştir. Cumhuriyetin ilanından önce Eflani Safranbolu İlçesine bağlı olup, Safranbolu ise Kastamonu iline bağlı bir ilçe durumunda idi.

Cumhuriyet döneminde Safranbolu’ya bağlı bir bucak merkezi olarak 1927 yılına kadar kaldı. 1927 yılında Safranbolu ilçesinin Zonguldak iline bağlanması ile Eflani de bucak özelliğini koruyarak Zonguldak ili sınırları içinde yer almış oldu. 1953 yılında çıkarılan kanunla Eflani ilçe merkezi oldu. 1995 yılında Karabük il olunca Karabük iline bağlandı. 

- Tarihi Kalıntılar: Geniş zaman içinde İlçenin çeşitli yörelerinde bir çok tarihi yapıtlar meydana getirilmiş bu tarihi yapıtlardan bugüne pek azı kalmıştır. Bunlar da tarihi özelliklerini kaybetmek üzeredir. İlçe merkezindeki yapıtlardan Taşhan, Evliyahanı ve Refikdayıoğlulları Oteli ile Tabaklar Köprüsü kısmen muhafaza etmektedirler. Ayrıca Gelicek ve Karacapınar köylerindeki bir çok ev tespit edilerek koruma altına alınmıştır. Bunlara ilaveten hemen her köyde tarihi izler taşıyan benzeri eserler mevcuttur. Tarihi eserler arasında bugün kalıntılarına rastladığımız su yolları, manastır yıkıntıları, kaya mezarları, tümülüsler ve höyükler ile mağaralar mevcuttur.