ARTVİN - HOPA

Tarih, Coğrafi Yapı, Nüfus, İdari Yapı

Hopa, 1490-1512 yıllarında Yavuz Sultan Selim’in Trabzon Valiliği sırasında Osmanlı Devletine katılmıştır.1509 yılında bugünkü sınırlar dışında Gönye kalesinin fethi ve Sancak haline getirilmesi ile Hopa bu Sancağa bağlanmıştır.Lala Mustafa Paşa tarafından 1578 yılında fetih sonucu Merkezi Ahıska olmak üzere Çıldır Eyaletinin kurulması ile bu eyalete bağlanan ilçe, 1829 yılında Çarlık Rusya’sı ile imzalanan Edirne Antlaşması sonucu Ahıska’nın bu ülkeye verilmesi sonrasında Trabzon eyaletinin bir sancağı olan Batum’a bağlanmıştır.

1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi sonucunda Kars ve Ardahan’la birlikte Hopa, Kemalpaşa bucağına kadar, Batum dahil olmak üzere Ruslar’a bırakılınca, İlçe Rize Sancağına bağlanmıştır. İlçe, 1915 yılında Ruslar tarafından işgal edilmiştir. 31 Mart 1917 tarihli Brest-Litovsk Antlaşması ile Hopa Milli Sınırlarımıza dahil olmuştur.

Hopa 1936 yılına kadar Rize İline bağlı iken bu tarihten sonra Artvin iline bağlanmıştır.

Hopa, Doğu Karadeniz Bölgesinin doğu bölümünde yer alır. İlçenin doğusunda Gürcistan Cumhuriyeti, batısında Arhavi, güneyinde Borçka ve kuzeyinde Karadeniz bulunmaktadır.

İlçenin Gürcistan Cumhuriyeti’ne geçişin sağlandığı Sarp Sınır  Kapısı’na uzaklığı 18 km., İl Merkezine uzaklığı ise 65 km.dir. Hopa, Trabzon-Rize-Artvin-Ardahan-Kars-Erzurum ve Gürcistan Cumhuriyeti’ni birbirine bağlayan uluslararası karayolu üzerinde bir kavşak konumundadır.

Hopa, il genelinde nüfus artış hızı (1990-2000’e göre) %o 5.43 ile en yüksek olan ilçe konumundadır. İlçenin toplam nüfusu 32.584’dür. İlçe merkezi nüfusu 15.445, köy nüfusu ise 17.139’dur. Belde belediyesi olan Kemalpaşa’nın nüfusu 4.238’dir. İlçenin yüzölçümü 289 kilometrekare, nüfus yoğunluğu ise 154 kişidir.

İlçenin 2008 yılı nüfus verileri; toplam nüfus 31.728’dir. İlçe merkezi nüfusu 17.024, köy nüfusu ise 14.704’tür. Belde belediyesi olan Kemalpaşa’nın nüfusu 4.519’dur.

6 mahallesi olan İlçenin merkez ve Kemalpaşa Belde Belediyesi ile 29 köyü bulunmaktadır. Hopa, özellikle kırsal alan Karadeniz Bölgesinin tipik yerleşim özelliği olan dağınık yerleşim özelliklerini taşımaktadır.

Eğitim ve Öğretim, Kültürel Yapı

İlçe genelinde, 2008-2009 Eğitim ve Öğretim yılında 1 adet anaokulu, 17 adet ilköğretim okulu ve 4 adet lisede toplam 6.188 öğrenci eğitim ve öğretim görmüştür. İlçe genelinde görev yapan öğretmen sayısı 350’dir.

İlçede 2 adet sürücü kursu ve 2 adet özel dershane bulunmaktadır.

Hopa’da her yıl temmuz ayının ilk haftasında kaymakamlık ve belediye başkanlığınca organize edilen Hopa Kültür, Sanat ve Deniz Festivali düzenlenmektedir. Festival etkinlikleri kapsamında çeşitli sanatsal, sportif ve kültürel etkinlikler düzenlenmektedir.

Sağlık Hizmetleri

İlçede, 70 yatak kapasiteli 1 adet devlet hastanesi, 4 sağlık ocağı ve 6 sağlık evinde sağlık hizmetleri sunulmaktadır. Mevcut sağlık kurumlarında 6’sı uzman 18’i pratisyen olmak üzere 24 hekim, 88 yardımcı sağlık personeli görev yapmaktadır.

Ekonomik Yapı

İlçenin yakın bir geçmişe kadar tarıma  dayalı olan ekonomik yapısı Hopa Limanı’nın hizmete girmesi, sonrasında da Sarp Sınır Kapısı’nın  açılması ile ihracat-ithalat, uluslar arası taşımacılık, turizm gibi çeşitli alanlarda önemli bir gelişim sürecine girmiş, bunun sonucu olarak konaklama tesisleri ve işyeri sayılarında ciddi bir artış görülmüştür.

İlçenin rakımı yüksek yerlerinde bile; Doğu Karadeniz İklimi hakim olduğundan, yaz-kış, gece-gündüz ısı farklılığının fazla olmayışı toprağın sürekli yağışlar nedeniyle büyük ölçüde ormanla kaplanmasına neden olmuştur.

İşlenebilir tarım arazisinde, İklim yapısına uygun olan çay, fındık, turunçgiller, kivi, kara üzüm yetiştiriciliği yapılmaktadır. Arazi yapısı çoğunlukla engebeli olup; makineli tarım yapılması bu nedenden dolayı neredeyse imkansızdır.

İlçede toplam arazinin % 65.69 ‘unu orman alanı, % 27.28’ini tarım alanı, % 7’sini yerleşim alanı ve % 00.3 ‘ünü faydalanılmayan alanlar oluşturulmaktadır.

İlçede aile ihtiyacının karşılanması ve kısmen de pazara sunulmak amacı ile büyük ve küçükbaş hayvancılık yapılmakta olup, ticari amaçlı hayvancılık çok azdır Hayvancılık; dağ köylerinde yaylacılık yapılarak sürdürülmektedir. Kümes hayvancılığı da ev ekonomisini desteklemek amacı ile yapılmaktadır.

Balıkçılık İlçede en yaygın ekonomik faaliyet kollarındandır. Su ürünleri avcılığı gerek ticari gerekse aile ihtiyacına yönelik olarak yürütülmektedir. İlçede balıkçılıkla kolunda faaliyet gösteren 300‘e yakın ruhsatlı üreticiden 120’sinin balıkçı teknesi bulunmaktadır.

İlçede mevcut sanayi tesislerinin büyük bölümü çay tarımına dayalı olarak faaliyet gösteren çay fabrikaları oluşturmaktadır. İlçede üretim yapılan 3 adet çay fabrikası bulunmaktadır. Bu tesislerin yanı sıra ilçede 1 adet de termik santrali bulunmaktadır. İlçede mevcut küçük sanayi sitesinde faaliyet gösteren meslek grupları olarak oto tamircisi, elektrikçi, marangoz, doğramacı atölyeleri gibi daha çok küçük işletmeler bulunmaktadır.

Hopa Limanı:

Esas faaliyet olarak yükleme-boşaltma, iç ticaret ithalat, ihracat, transit ticaret, antrepoculuk ve tüm deniz hizmetleri ( Kılavuzluk, Pilotaj, Romorkaj ve Kurtarma) verilmekte olan Hopa Limanı; Sarp Sınır Kapısına 15 Km mesafede bulunmaktadır.

Liman özelleştirme programı kapsamında 1997 yılında işletme hakkının 30 yıl süreli devri ile özel sektöre devredilmiştir.

Limanda,18.200 m2 ‘lik 5 adet kapalı ambar ve 72.632 m2  açık alan ve her biri 80 ton tartma kapasiteli 2 adet elektronik kantar bulunmaktadır.

Hopa Limanı İşletmeciliğini üstlenmiş olan şirket bünyesinde 13 adet deniz personeli ve 65 kara personeli olmak üzere toplam 78 personel istihdam etmektedir.

İlçede, kooperatifçilik oldukça gelişmiş olup çok sayıda tarımsal, ticari ve konut yapımı amaçlı kooperatif mevcuttur. 

31.08.1988  tarihinde  Sarp Sınır Kapısının açılmasından sonra, sınır ili olarak Artvin’in, başta Gürcistan olmak üzere yakın bağımsız devletler topluluğu ülkeleriyle sosyal ve ekonomik ilişkileri önemli bir gelişim seyri izlemiştir. Hopa Gümrükleri Başmüdürlüğü ve bağlantı gümrük müdürlüklerinden gelen-giden yolcu, otomobil, otobüs, tır ve gemi sayılarında sürekli artış olmaktadır.

Tablo: Sarp Sınır Kapısı Yolcu ve Araç Trafiği (2002-2008)

YILLAR GİRİŞ ÇIKIŞ GİRİŞ ÇIKIŞ 2002 180.948 177.993 25.032 38.639 2003 192.687 196.666 20.483 34.021 2004 252.747 265.654 30.287 55.248 2005 429.334 443.701 55.944 89.700 2006 627.468 646.917 71.789 105.615 2007 786.671 795.749 119.983 150.830 2008 1.088.916 1.094.468 176.069 200.489

Artvin, Sarp Sınır Kapısı ve Hopa Limanı üzerinden gerçekleştirilen ithalat ve ihracat işlemleri ile ülkemizin önemli sınır kapılarından birine sahiptir.

Hopa Gümrükleri Başmüdürlüğü işlemleri; Hopa Liman sahasında görev yapan Hopa Gümrük Müdürlüğü ile Sarp Sınır Kapısında faaliyet gösteren Sarp Gümrük Müdürlüğü birimlerince yürütülmektedir. Sarp gümrük sahasında mevcut birimlerarası koordinasyon ise Sarp Mülki İdare Amirliği tarafından gerçekleştirilmektedir.

2008 yılı sonu itibariyle, 139.431.855 dolarlık ithalat ve 393.948.828 dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir.

Hopa Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı toplam 700 üye, Esnaf ve Sanatkarlar Odasına  kayıtlı üye sayısı ise 1.461’dir. İlçede 6 banka şubesi bulunmaktadır.

İlçenin kayıtlı vergi mükellefi toplamı 11.435’dir. Bunların 1.314’ü gerçek, 380’i kurumlar, 564’ü basit, 1.549’u KDV ve 7.628’i de diğer vergi mükellefidir.