TAŞ KÖMÜRÜ ;
Zonguldak
ilde bulunan doğal kaynakların yönlendirdiği bir ekonomik yapı
göstermektedir. İl tarım dışı kesimlerin ağırlık kazandığı bir kaç ilden
biridir.
Zonguldak,
yeraltı kaynakları açısından zengin illerden biridir. Zonguldak’ ta
taşkömüründen başka, alüminyum (boksit), demir, manganez, barit,
dolamit, kalker, kuvarsit, şiferton yatakları bulunmaktadır. Bunlardan
manganez, kalker ve şiferton yatakları işletilmektedir.
|
|
| Taşkömürü Havza Sınırları
İmtiyaz sahası; 3.885 km2 si karada, 3.000 km2 si de denizde olmak üzere 6885 km2 lik bir alanı kapsamaktadır.
Rezerv
Kuzeybatı
Anadolu Taşkömürü Havzası Zonguldak ve Kastamonu illerinin, Kdz. Ereğli
ilçesinden Cide-Azdavay ilçesine takiben 150 km’lik bir sahil şeridi
bulunur. Beş ayrı üretim bölgesinde taş kömür rezervleri henüz tam
anlamıyla tespit edilmiş değildir. Bilinen rezervler deniz seviyesinden
-1200 m derinliğe göre hesaplanmıştır. Bugüne kadar yapılan araştırma ve
hesaplamalara göre 2011 yılı sonu itibariyle 515 milyon tonu görünür,
369 milyon tonu mümkün,425 milyon tonu muhtemel ve 8 milyon tonu hazır
olmak üzere toplam 1 milyar 317 milyon ton taşkömürü rezervleri
belirlenmiştir.
|
 |
Taşkömürünün Ülke Ekonomisinde Yeri
Başta
Demir Çelik olmak üzere enerji, gıda, tehsin, çimento vs. metalürji
Endüstrisinin tüm kesimlerinde ihtiyaç duyulan en önemli hammaddelerden
biri de metalürji koktur.
1970 yılından itibaren ülkemizde gelişen Demir Çelik sektörünün ihtiyacı iç üretimle karşılanamaz olmuş ve ithal taşkömürünün ülke ekonomisine girişi kaçınılmaz hale gelmiştir. 1973 yılında 16 bin ton ile başlayan ithalat, diğer sanayi sektörlerinde de ithalata yönelmesiyle 1997 yılında yaklaşık 9,5 milyon tona ulaşmıştır. 1997 yılı itibariyle taşkömürü üretiminin ülke ekonomisine katkısı 105.9 milyon dolardır.
1970 yılından itibaren ülkemizde gelişen Demir Çelik sektörünün ihtiyacı iç üretimle karşılanamaz olmuş ve ithal taşkömürünün ülke ekonomisine girişi kaçınılmaz hale gelmiştir. 1973 yılında 16 bin ton ile başlayan ithalat, diğer sanayi sektörlerinde de ithalata yönelmesiyle 1997 yılında yaklaşık 9,5 milyon tona ulaşmıştır. 1997 yılı itibariyle taşkömürü üretiminin ülke ekonomisine katkısı 105.9 milyon dolardır.
Taşkömürü İşletmeciliğinin Tarihçesi
1829 da taşkömürünün, Zonguldak Ereğli ilçesi Kestaneci köyünden Uzun Mehmet tarafından bulunduğu kabul edilir.
İşletmecilik Başlangıcı ( 1843 - 1848 )
1830
- 1848 tarihleri arasındaki arama ve işletmecilik faaliyetleri hakkında
çok ayrıntılı bilgi olmamakla birlikte; 1843 tarihli resmi belgelerde,
Ereğli ve Amasra’da üretilen “vapur kömürünün” İstanbul’ da
pazarlamasından ve gerekli düzenlemelerin yapılmasından sonra devlet
hazinesine sağlayacağı katkıdan söz edilmektedir. 1848’ de yapılan
inceleme ve düzenlemelerle, Ereğli – Amasra arasında “taş kömürü bulunan
yerler” saptanarak “havza sınırları” ilk kez tanımlanmıştır.
-Hazine- İ Hassa ( Evkaf Nezareti ) Yönetimi (1848 - 1854)
-İngiliz (Galatalı Sarraflar) Kömür Kumpanyası İşletmeciliği (1849 - 1854)
-Kırım Savaşı (Geçici İngiliz) Yönetimi (1854 - 1856)
-Hazine- İ Hassa ( Evkaf Nezareti ) Yönetimi (1856 - 1861) Emanet İdare İşletmeciliği (1856 - 1859)
-Zafiropulos İşletmeciliği (1859- 1860)
-İngiliz Kömür Kumpanyası İşletmeciliği (1860- 1861)
-Hazine-İ Hassa ( Evkaf Nezareti ) Yönetimi ( 1861 – 1865)
-Bahriye Nezareti Yönetimi (1865 – 1908 )
-Tersane İdaresi İşletmeciliği (1865 – 1882 )
-Yerli- Yabancı Sermaye Şirketleri İşletmeciliği (1882 - 1940)
-Nafia Nezareti Yönetimi (1908- 1909)
-Orman ve Maadin Ticaret ve Ziraat Nezareti Yönetimi (1909- 1920)
-Dünya Ve Ulusal Kurtuluş Savaşı Dönemi (1914- 1922)
-İktisat Vekaleti Yönetimi (1920-1940)
-İş Bankası İşletmeciliği (1926- 1940 )
-Etibank ve EKİ işletmeciliği (1937-1940 )
-Etibank Ve EKİ Yönetimi (1940- 1957)
-TKİ Yönetimi (1957- 1984)
-TTK Yönetimi (1984-)
 |
TTK’ nın Zonguldak ve Bölgeye Katkısı
TTK
(daha önceki ismiyle Ereğli Kömürleri İşletmesi - EKİ ) , bölgenin
ekonomik ve sosyal kalkınmasında itici güç olmuştur. Yarattığı istihdam
kapasitesi ve yan sektörler ile Zonguldak ve bölge illerinde (özellikle
Bartın ve Karabük) yaratılan katma değerin temel belirleyicisi ve
kaynağını teşkil etmiştir. Zonguldak'ın tarihsel gelişimi içinde TTK,
endüstri, ulaşım, enerji, haberleşme, ticaret ve altyapı donanımlarının
gerçekleştirilmesini bizzat üstlenmiştir. Beş üretim müessesesi,
bulundukları bölgede endüstriyel gelişmeyle birlikte kentleşmenin de
yolunu açmışlar, ekonomik ve sosyal kalkınma bu bağlamda hız
kazanmıştır.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Türkiye'nin
3 temel demir çelik fabrikasından 2 tanesi salt hammadde kaynağına
yakınlık nedeniyle o zamanki ilimiz sınırları içinde kurulmuştur. Bugün
3.3 milyon tonluk yassı çelik üretim kapasitesiyle ülke gereksiniminin %
60'ını karşılayan ERDEMİR ve 1.1 milyon tonluk uzun mamul üretim
kapasitesiyle ülke ihtiyacının % 15'ini karşılayan KARDEMİR' in varlık
nedenleri de TTK'dır.TTK'nın ülke enerji talebinin karşılanmasında rolü
büyük olmuştur. EKİ bünyesinde kurulan ÇATES'de üretilen elektrik
enerjisi, enerji nakil hatlarıyla iletilerek, İstanbul, Kocaeli ve
Sakarya başta olmak üzere, ülkemizde endüstrileşme tohumlarının atıldığı
ve bugün de ekonomimizin itici gücü olan Marmara Bölgesinin o zamanki
ihtiyacı karşılanmıştır.
TTK;
ilimizin ve bölgenin kalkınmasında, karayolları ve demiryolları
yapımından liman işletmesine, maden makineleri imalatından altyapı
yatırımlarına kadar geniş bir yelpazede projeler gerçekleştirmiş ve salt
taşkömürü üretim değeri ile sınırlı olmayan, hesaplanamayacak devasa
katma değerler yaratmıştır. Bu süreç, hala azımsanmayacak oranlarda
devam etmektedir. Bugünün Zonguldak'ının yaratılmasında , sözü edilen
bölge ve illerin bugünlere gelmesinde TTK `nın etkinliğinin tarihte hak
ettiği yeri alması gerekmektedir.
Türkiye
Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü ilimizde 5 Müesese Müdürlüğü ile
hizmet vermektedir. Bunlar sırasıyla; KOZLU - ÜZÜLMEZ - KARADON -
ARMUTÇUK - AMASRA Müessese Müdürlükleridir.
TTK’
da 27 taşkömürü sahasında rödövans karşılığı işletmecilik yapan
firmalarca 2011 yıl sonunda 1.026.732 ton kömür üretimi
gerçekleştirilmiş olup yaklaşık 14.893.000 TL (KDV dahil) rödövans
bedeli alınmıştır.
Yine
Kurumumuzun ruhsat sınırları dahilinde bulunan ve ihalesi yapılan
Alacaağzı ve Kandilli sahasında üretime başlanmış, Amasra-B sahasında
hazırlıklar sürdürülmektedir.
Türkiye
Taşkömürü Kurumunda 2011 yılı sonu itibariyle 12.702 kişi istihdam
edilmektedir. Kurumun 2011 yılı Taşkömürü üretimi tüvenan 2.607.182 ton,
satılabilir 1.592.515 ton olarak gerçekleşmiştir.
SAYILARLA TTK
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder