ARTVİN - ŞAVŞAT

Tarih, Coğrafi  Yapı, Nüfus, İdari yapı

Şavşat, M.Ö.900-650 yılları arasında Urartu ve Kimmerler, daha sonraları sırasıyla Saka Türkleri, Romalılar ve Sasaniler’in egemenliği altına girmiştir.

Yavuz Sultan Selim’in Trabzon Valiliği sırasında Rize ilinin Osmanlı topraklarına katılması sonrasında, Artvin, Ardanuç, Şavşat ve Borçka çevreleri  de Osmanlı topraklarına  katılmıştır. Yavuz Sultan Selim’in Trabzon’dan ayrılması üzerine Şavşat, Ardanuç , Oltu, Tortum ve Artvin yeniden Osmanlı Devletinden ayrılmışlardır.

1829 yılında Ardanuç Sancağı’na bağlanan, 1877 - 1878 Osmanlı Rus savaşı sonrasında da 13 MART 1878 de imzalanan Berlin Antlaşması ile Batum, Kars ve Ardahan ile birlikte Çarlık Rusya’ya bırakılan ilçe, 1879 tarihinde resmen kesinleşen Osmanlı - Rus sınırı ile de Artvin, Ardanuç ve Borçka ile birlikte Anavatandan koparılmıştır. Daha sonra 1921 yılında imzalanan Gümrü Anlaşması ile Doğu sınırlarımız çizilmiş oldu.

Şavşat ilçesi  27 Şubat 1921 tarihinde Ardahan  Sancağına bağlı olmak üzere ilçe haline getirilmiş, 7 Temmuz 1921 tarihinde ise Artvin İline bağlanmıştır.

Şavşat, doğuda Ardahan il merkezi ile Hanak İlçesi, kuzeydoğuda Posof  İlçesi,  güney ve güney batıda Ardanuç, batıda Artvin Merkez ve Borçka İlçesi, kuzeyden de Gürcistan Devleti ile çevrilidir.

1.317 kilometrekarelik dağlık ve engebeli bir arazi üzerine yayılmış bulunan Şavşat İlçesinin dört yanı yüksek dağlarla çevrilidir. 3.537 metreye yükselen Karçkal dağları, ilçenin batı ve kuzeybatı yönünü sınırlandırır. Kuzeyde 2.250 metre yükseklikteki Sivritepe (Arsiyan) dağları ile 3.000 metreyi aşan Cin dağları bulunmaktadır. Doğuda Ardahan-Artvin sınırlarını teşkil eden Yanlızçam sinsilesinden 2.650 metre yükseklikteki Sahara Dağları, Güneyde ise 3.050 Metreyi bulan Karagöl dağları vardır.

İlçenin rakımı minimum 950 metre, maksimum ise 1800 metredir. İlçe Merkezin rakımı 1100 metredir.

Şavşat ilçesi Akarsu bakımından zengindir. İlçede çok sayıda buzul gölü bulunmaktadır. Göllerin en büyüğü Karagöl dağlarında bulunan ve bu dağa kendi adını veren Karagöl’dür. Bol miktarda alabalık bulunan gölden sulama amaçlı olarak yaralanılmaktadır. Meşeli  Köyü orman içi mevkiinde  Milli parklar kapsamı içerisinde bulunan ikinci bir karagöl mevcut olup piknik, mesire yeri özelliğine sahiptir. Pınarlı köyü yakınlarında Balık Gölü, Arsiyan yaylasında  ise Kız Gölü, Boğa Gölü ve Koyun Gölü  isminde göller bulunmaktadır.   

İlçe dahilinde şifalı maden suları mevcuttur. Bunlardan Çermik-Çoraklı Köyü sınırları içerisinde bulunan sıcak su kaplıcası romatizmal hastalıklara iyi gelmektedir.

İlçede Karadeniz iklimi ile karasal iklim arasında bir geçiş iklimi hakimdir. Yüksek rakımlı olan yerlerde kışlar çok uzun sürer. Bu bölgelerde kasım ayında başlayan kar yağışları nisan ayı ortalarına kadar sürer.

İlçe bitki örtüsü bakımından zengindir. Zengin orman alanları mevcut olduğu gibi alçak rakımlı yerlerde her türlü geniş yapraklı ağaçlara da rastlanır. 

Yüzölçümü 1.317 kilometrekare olan İlçenin 2000 genel nüfusu 25.624, İlçe Merkez Nüfusu 7.325 Köylerin Toplam Nüfusu 18.299 iken bu veriler 2008 yılı itibariyle; merkez nüfusu 6.942, köyler nüfusu 11.298’e, toplam nüfus 18.240’a gerilemiştir.

İlçenin Merkez Belediyesi ile Meydancık Belde Belediyesi ve 61 köyü bulunmaktadır. Köylerde binalar genellikle iki katlı olarak ve ahşaptan yapılmıştır. 

Eğitim ve Öğretim, Kültürel Yapı,

İlçe genelinde, 2008-2009 Eğitim ve Öğretim yılında 1 adet anaokulu, 1’i YİBO olmak üzere 5 adet ilköğretim okulu, ve 4 adet lisede toplam 2.525 öğrenci eğitim ve öğretim görmüştür. İlçede görev yapan öğretmen sayısı ise 224’dür.

Şavşat, turizm potansiyeli açısında son derece zengin bir ilçedir. Köy ve yaylalarında ahşap mimari yapı özelliklerine sahip evleri, ormanlık alanları, yaylaları, gölleri ve yürüyüş parkurları alanları ile eşsiz doğal güzelliklere sahiptir.

İlçede her yıl temmuz ayının dördüncü haftasında, kaymakamlık ve ilçe belediye başkanlığınca düzenlenen Sahara Pancarcı Festivali, Ağustos Ayının ilk haftasında düzenlenen Meydancık Beldesi Sateve Gevrek Festivali ile Şubat Ayı son haftasında düzenlenen Veliköy  Kar Üstü Karakucak Güreşleri Etkinliği büyük ilgi görmektedir.

İlçe sınırları dahilinde kalan ve tarihi değeri olan kale, cami, şapel, kilise ve konak bulunmaktadır. Bunların başlıcaları; Satlel (Şavşat) Kalesi, Kocabey Camii, Söğütlü Kilisesi, Cevizli (Tibet) Manastırı, Zortana Bey Camii ile Eskikale, Kireçli, Taşköprü köylerinde bulunan kalelerdir.

Sağlık Hizmetleri

İlçede sağlık hizmetleri 50 yataklı devlet hastanesi ve 6 Sağlık Ocağında 3 uzman hekim, 10 pratisyen hekim ve 109 yardımcı sağlık personeli verilmektedir.

Ekonomik Yapı

Şavşat, Artvin’in diğer ilçelerinde olduğu gibi engebeli araziye sahip bir ilçedir. İlçede, tarımsal arazilerin sınırlı olması, sanayi tesislerinin bulunmaması, başlıca diğer sektörlerin de gelişmemiş olmasının sonucu olarak istihdam olanakları yetersiz kalmaktadır. Gelişime uygun potansiyeli bulunan turizm sektörünün ilçe ve il ekonomisine katkısının artırılması amaçlı çalışmalar sürdürülmektedir.

İlçe ekonomisi büyük ölçüde tarımsal üretime dayalıdır. Tarımsal üretim, ağırlıklı olarak, geleneksel aile tipi işletme yapısı şeklinde görülür. 1.317.000 dekarlık yüzölçümüne sahip ilçede tarım arazisi miktarı 175.696 dekar, mera alanı 364.166 dekar, orman alanı 552.565 dekar kültür dışı arazi ise 224.573 dekardır. İlçenin tarım arazileri genellikle çayır olarak değerlendirilmektedir. İlçede yetiştirilen başlıca ürünler patates, armut, elma, ayva, erik, kiraz, kızılcık ve cevizdir. İlçede Tarım kesimi ile Esnaf kesimine kredi sağlayan Ziraat Bankası  bulunmaktadır.  

Hayvancılık açısından son derece elverişli imkanlara sahip ilçede, hayvancılığın teşvik edilmesi amaçlı çalışmalar sürdürülmekte olup, bu kapsamda yönlendirme ve kamusal destekler sağlanmaktadır. İlçe ekonomisinde önemli yeri bulunan hayvancılık alanında 14.250 adet büyükbaş ve 17.800 adet de küçükbaş hayvan bulunmaktadır.

Şavşat büyük ve küçükbaş hayvancılık yanında arıcılık açısından da son derece uygun koşullara sahiptir. Arıcılık alanında da üreticilere, kamusal imkanlar dahilinde teşvik ve yönlendirme desteği sağlanmaktadır.

Başlangıcında, Çoruh havzasında uygulanan seracılık-örtü altı yetiştiriciliğinin iklim koşullarının uygunluğu ve çiftçilerden gelen talepler üzerine il genelinde yaygınlaşması ile Şavşat’ta da seracılık faaliyetlerine başlanılmıştır.

İlçede faaliyet büyük bölümü tarımsal alanda faaliyet gösteren 7 adet kooperatif bulunmaktadır.

İlçe genelinde kurulu olan 28 adet dernek, 2 meslek odası ve bir kamu bankası faaliyet göstermektedir.

İlçenin kayıtlı vergi mükellefi toplamı 2.686’dır. Bunların 425’i gerçek, 40’ı kurumlar, 268’i basit, 273’ü KDV ve 1.580’i de diğer vergi mükellefidir.