TRABZON - GENEL BİLGİLER

Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan Trabzon Kafkasların ve İran transit yolunun başlangıcında yer alır. Karadeniz'e kıyısı olan diğer ülkelerin limanlarıyla bağlantısı bulunmaktadır. Tarihi ve doğa güzellikleri ile dört mevsim gezip görülebilecek turizm şehridir.

Trabzon ili, doğudan Rize, batıdan Giresun, güneyden Gümüşhane ve kuzeyden Karadeniz ile çevrilir. Trabzon ilinin doğu-batı yönünde uzunluğu 100 km ve genişliği 46 km'dir. Arazi tamamen dağlık ve volkaniktir. Hemen deniz kenarından başlayarak içeriye doğru birden yükselen dağlar kısa bir zamanda 400-500 metre yüksekliğe ulaşır. İlin güney sınırı 2000-3000 metre yükseklikteki tepelerle son bulur. Bu tepeler doğuda Çoruh nehrinde başlayarak Ordu-Samsun istikametinde son bulmaktadır. Trabzon ili; üzerine oturtulmuş tepeler, oldukça dik versanlar ve denize dökülen irili ufaklı bir çok dere ile düzlüğü bozulmuş, dalgalı yırtık görünümlü bir yapıdadır. Kaynağını ilin güneyindeki dağ silsilesinden alarak denize dökülen dereler araziyi oldukça sık ve derin vadilere bölmüştür.

Trabzon ilinin ilçeleri

Akçaabat

Vakfıkebir ve Çarşıbaşı'nın doğusunda, Trabzon'un 13 km batısında, Düzköy ve Maçka'nın kuzeyinde yer almaktadır.Yerli halkın önemli bir bölünü Türkmen Çepniler oluşturur.

Araklı

Araklı, Trabzon'un doğusunda olup, ilk yerleşim merkezi bugünkü ilçe merkezinin batısında bulunan 'Konakönü' mevkiidir. Araklı adı, Buzluca ve Kalecik yakasında yer alan iki kale arasında bulunması nedeniyle, 'Arakale'den aldığı varsayılmaktadır. İlçe, 1916 yılında Rus işgaline uğramış ve 1918 yılında bu işgal sona ermiştir. 1953 yılında Sürmene'den ayrılarak ilçe olmuştur. Fabrikalarıyla, eğitim kurumlarıyla ve yenilenen birçok özel ve resmi kurumu ve de hastanesiyle Araklı, Trabzon'un hızla gelişen ilçelerinden biridir. Trabzon'un en güzel yerlerinden biri olan ilçemiz, en genç nüfusun olduğu bir ilçedir.

Arsin

26 Ekim 1461 tarihinde Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon’u Fethi ile Osmanlı Devleti topraklarına katılmıştır.13 Nisan 1916'da Rus işgaline uğrayan Arsin 24 Şubat 1918 tarihinde Rusların çekilmesi ile işgalden kurtarılmıştır.Arsin 1952'ye kadar bir başka trabzon ilçesi olan yomraya bağlıydı.Fakat sınırların genişlemesiyle birlikte tek başına bir ilçe olarak hayata geçirilmiştir.Arsin'de bir adet emniyet müdürlüğü, bir adet sağlık merkezi, 3 adet ilköğretim okulu, 4 adette lise bulunmaktadır...

Beşikdüzü

Trabzon'un ilçeleri arasında merkez nüfusu olarak Akçaabat  ve Vakfıkebir'den sonra 3. sırada yer alır. İlçe merkezinin nüfusu ilçe olduğundan beri iki kat artmıştır.genel eğilim olarak merkez nufusu en hızlı artarak gelişen ilçedir. 2000 yılı nüfus sayımına göre; ilçe merkezinde yaklaşık 29.000, köylerinde ise (25 köy) yaklaşık 18.000 kişi yaşamaktadır.

Beşikdüzü Belediyesi, Türkelli Belediyesi (Oğuz) ve Yeşilköy (Abdallı) Belediyesi olmak üzere üç belediyesi vardır.

Çarşıbaşı

Çarşıbaşı, Trabzon ilinin bir ilçesidir. Doğu Karadeniz Bölgesi'nde Trabzon-Giresun sahil yolu üzerinde, Trabzon'un 34 km batısında bulunur. Yerli halkın önemli bir çoğunluğunu civar ilçelerde olduğu gibi Türkmen/Çepnî'ler oluşturur.

Çaykara
Trabzon ilinin 35.435 nufuslu bir ilçesidir.  İlin önemli turistik yerlerinden Taşkıran ve Uzungöl bu ilçede bulunur. İl merkezine 76 km uzaklıktadır.
İlçeye bağlı 5 belediye (Çaykara, Taşkıran, Ataköy Beldesi, Karaçam Beldesi, Uzungöl) ve 27 köy vardır.

Dernekpazarı

Dernekpazarı, doğuda Hayrat, güneyde Çaykara, batıda Köprübaşı, kuzeyde de Of  ilçeleri ile çevrilidir.

Dernekpazarı, 1925 yılında Of ilçesi’ne bağlı bucak merkezi iken 1948'de Çaykara İlçe olunca, Of'tan ayrılıp köy konumuna dönüştürülmüştür. Ancak, 1949 yılında yeniden bucak, yakın tarihlerde de ilçe olmuştur.

Dernekpazarı'nın kesin olarak hangi tarihte kurulduğu bilinmemekle birlikte, Kondu isminin zengin bir Rum'un isminden kaynaklandığı sanılmaktadır. Fatih Sultan Mehmet'in Trabzon ve yöresini 1461'de ele geçirmesiyle, Osmanlı Topraklarına katılmıştır.

Düzköy

"Haçka" adında köy iken 1944 yılında Bucak olmuş, 1961 yılında ismi değiştirilerek "Düzköy" adıyla Belediye olmuştur.Akçaabat ilçesine bağlı belediyeyken, 9 Mayıs 1990 tarih ve 3644 sayılı yasa gereğince İlçe statüsüne kavuşmuştur.

Trabzon merkez ilçesine 40 km uzaklıktadır. Tepecik, Yeni Mahalle, Cevizlik, Orta Mahalle, Büyük Mahalle ve Düzalan olmak üzere altı mahallesi vardır.

İlçeye 4'ü belediye (Düzköy Merkez, Çalköy, Çayırbağı ve Aykut Belediyeleri), 6'sı köy (Gürkendağ, Alazlı, Çiğdemli, Gökçeler, Taşocağı ve Küçüktepe köyü) olmak üzere toplam 10 yerleşim birimi bağlıdır.

İşsizliğin çok olduğu İlçede halkın çoğu gurbet ellerdedir.

Hayrat

1969 yılında Of'a bağlı bir belde olarak belediye Statüsüne kavuşmuş, 20 Mayıs 1990'da da İlçe statüsüne kavuşmuştur. İlçe olduktan sonra Hayrat kendini kısa sürede geliştirmiştir. Hayrat'a bağlı 3 adet belediye (Hayrat, Balaban ve Gülderen), 17 adet köy bulunmaktadır. Hayrat Merkez Belediyesine bağlı olarak da 11 adet mahalle bulunmaktadır. 

Karadeniz sahil şeridine 11 km uzaklıkta bulunan Hayrat, 170 km² yüzölçümüne ve ortalama 180 m rakıma sahiptir. Arazi yapısı itibarı ile çok engebelidir, "kıran" tabir edilen sıralı, paralel tepeciklerden oluşmaktadır. Bu tepelerin en yükseği 3000 m ile Ziyaret Tepesidir.

Hayrat'ta ekonomik hayat büyük ölçüde Çay Üreticiliğine dayanmakla birlikte,az miktarda hayvancılık ve ormancılık yapılmaktadır. Çay tarım alanı 2.380 hektar, fındıklık 165 hektar, tarla 426 hektar, sebze alanı 20 hektar ve ormanlık alan 9,154 hektardır.

Köprübaşı

Sürmene, Araklı ve Çaykara ilçeleri arasında kalır. İlçede arazi yapısı yamaç ve dağlıktır. Dağlar ilçenin güneyinde doğu- batı doğrultusunda uzanırlar. Dağlar ormanla kaplıdır.

İlçede en önemli gelir kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Tarım ürünü olarak fındık, çay  ve mısır başlıca ekilen ürünlerdir. Son yıllarda kivi yetiştiriciliği de yaygın olarak yapılmaya başlanmıştır. Genel olarak büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık yaygın olarak yapılmaktadır. Köy ve mahallelerde yaşayan hemen herkesin evinde hayvancılık yapılmaktadır. Gelir kaynaklarından birisi de ağaç işleri ve el sanatlarıdır. Beşik yapımı, kaşık yapımı ile uğraşıp geçimini sağlayan pek çok kisi bulunmaktadır. İlçede insanların bir arada çalışıp üretim yapabileceği fabrika vb. üretim tesisi bulunmamaktadır. Ekilen alanların az olması beraberinde geçimin güçlüklerini getirmektedir.

Maçka

Gümüşhane karayolu üzerinde ve Trabzon'a 29 Km. uzaklıktadır. Denizden yüksekliği 365 metre olan ilçenin yüzölçümü 1000 Mm²'dir. 2009 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi göre ilçe nüfusu 25,723 kişidir. Ladin ormanlarının ağırlıkta olduğu vadilerin ortasındaki bir dere yatağına kurulmuş olan ilçe merkezi, doğal güzellikler bakımından Trabzon'un en zengin yerlerindendir. İlçenin 17 Km. kadar güneyindeki Sümela Manastırı (Meryem ana), Trabzon ili ve Maçka ilçesinin turizm gelirleri bakımından önem arz etmektedir.

Tamamıyla yüksek dağlardan oluşan Maçka arazisi, 2000 metreye kadar ormanlarla, daha yükseklerde ise otlaklar ve dağ bitkileri ile kaplıdır. Yayla denilen bu yüksek yerler manzarası, temiz havası ve kaynak suları ile doğal güzellikler yönünden eşsizdir. Meşhur Zigana Geçidide buradadır. Ünlü ve Trabzon ilinin turizm potansiyeli en yüksek yörelerinden biri olan Şolma Yaylası, turizm merkezi olarak ilan edilmiştir.

Of

Trabzon'a 52 km mesafededir. Of, doğuda Rize, batıda Sürmene, güneyde Çaykara'ya komşu olup, kuzeyinde Karadeniz bulunur. İlçede Osmanlı döneminde bir kütüphane bulunmaktaydı. Gümüşhaneli Hacı Ahmed tarafından "Hacı Ahmed Kütüphanesi" adı altında (1282 H.) tarihinde kurulmuş olup, 8000 adet kitabı vardır. İklim itibariyle çay yetiştirmeye müsait olan Of'un fındık bahçeleri sökülerek yerlerine çay fideleri dikilmiştir. Of halkının temel geçim kaynağı durumunda bulunan çay, merkezde ve nahiyelerinde bulunan birçok çay fabrikası tarafından işlenmektedir. Diğer yörelerde olduğu gibi, Of sahilleri de doğal plaj görünümündedir. 1990 nüfus sayımına göre merkez nüfusu 14.884'tür.

Sürmene

Sürmene ilçesi, doğuda, Of, batıda Araklı, güneyde Gümüşhane'ye komşu olup kuzeyi Karadeniz ile çevrilidir. Tarihi geçmişi M.Ö. V. yy. kadar uzanmaktadır. 1854 yılında ilçe durumuna getirildiği salnamelerden anlaşılmaktadır. Denizi, tabiatın yeşillikleriyle kucaklaşan Sürmene halkı geçimini tarım, hayvancılık, balıkçılık ile; ağaç ve metal aletler yapımından sağlar. Tarım ürünü olarak çay başta gelir. İlçede bu çayı işleyecek çay fabrikası vardır. Köylerde büyük baş hayvan besiciliği yapılmakta olup, sahil boyunda balıkçılık önemli bir gelir kaynağıdır. 6 km doğusundaki Yeniay'da 800 - 900 tonluk büyük deniz motorları yanısıra küçük tonajlı feribot dahi yapılabilmektedir. Ayrıca el tezgahlarında bıçak, kaşık, keser, kazma vb. bir çok alet yapılmaktadır. Bunların içinde en ilgi çekici olan Sürmene bıçağıdır. Trabzon'a 39 km uzaklıkta bulunan Sürmene'de eski Osmanlı mimarisinin tipik örneği olan ahşap yapılara sık sık rastlanmaktadır.

Şalpazarı

Karadeniz Bölgesi'nde, Trabzon'a 65 km. uzaklıktaki Şalpazarı, Doğu Karadeniz Bölgesinin orta kesiminde yer almaktadır.İlçe merkezi, Asar Deresi ile Köristan Deresinin birleştiği noktada kurulmuştur. Konum itibarıyla Trabzon'un en batısında yer almaktadır. Giresun iline bağlı Ey-nesil ve Görele ilçeleri ile komşudur. Kuzeyinde Beşikdüzü, güneyinde Gümüşhane iline bağlı Kürtün ilçesi ve doğusunda Tonya ile çevrilidir.

Tonya

Doğudan Düzköy ve Maçka, Güneyden Gümüşhane İline bağlı Kürtün İlçesi, kuzeyden ve batıdan Vakfıkebir ile Şalpazarı ilçeleri ile çevrilidir.
İlçenin genel alanı 264 Km2'dir. Denizden yüksekliği 755 metredir. Arazi genel olarak engebelidir. Yüksek dağ sıralarına rastlanmamakla birlikte mevcut tepeler kuzeyden güneye doğru uzanır. Bu uzantılar arasında bulunan Fol Deresi ile Çamlık Deresi Vadisi Tonya sınırları içinde kalır. İlçe merkezi Fol Deresi Vadisinde kurulmuştur.

Vakfıkebir

Vakfıkebir tarihi bir ilçe olup, yörede yerleşim Fatih'in Trabzonu Fethinden önceye dayanır. Bu konuda İlçeye bağlı Çamlık Mahallesindei tarihi kilise kalıt olarak gösterilebilir. İlçe bugünkü adını, Yavuz Sultan Selim Trabzon'da bulunduğu bir tarih de annesi Gülbahar Hatun'un onu görmek için İstanbul'dan deniz yoluyla seyahat ederken yakalandığı amansız fırtınada karaya ayak basacağı toprakları Allah'a vakfedeceği adağından kaynaklanır.

Kurulduğunda Trabzona bağlı ilçeler içinde en geniş alana yayılı olan Vakfıkebir İlçesinden 1954 yılında Tonya Bucağı daha sonra 80 ve 90lı yıllarda sırası ile Beşikdüzü, Şalpazarı ve Çarşıbaşı Bucakları Vakfıkebirden ayrılarak bağımsız ilçe olmuşlardır.
İlçenin başlıca gelir kaynağı fındık ve hayvancılık olup, Vakfıkebirde işleyen iki fabrikanın bulunuşu ekonomi açısından büyük önem taşımaktadır. İlçe, Vakfıkebir Tereyağı ve Taş Fırın Ekmeği ile ünlenmiş bulunuyor.

Yomra

19 Haziran 1957 yılında 7033 sayılı kanunla ilçe haline dönüştürülmüş, 4 Nisan 1959 tarihinde Trabzon ilinin ilçesi olmuş ve fiilen ilçe teşkilatı kurulmuştur. Yomra ilçesinin ilk adı Durana’dır. İlçe yeni adını içinde yetişmekte olan yomra adlı elmadan almıştır.

Yomra ilçesinin 4 belediyesi mevcut olup, Merkez Belediyeye bağlı 4, Özdil Belediyesi'ne bağlı 6, Kaşüstü Belediyesi'ne bağlı 3 ve Oymalıtepe Belediyesi'ne bağlı 5 mahalle olmak üzere toplam 18 mahallesi ve 17 köyü vardır. Yeni yapılan sahil yolu ile trafiğin ilçe merkezinde yoğunlaşmasının önüne geçilmiştir. Böylece ilçe trafik yönünden rahata kavuşmuştur.